vrijdag 11 januari 2013

De winter is begonnen

De voorbije nacht trok een zwakke neerslagzone van noord naar zuid over ons land. Achter dit koufront draaide de wind naar het noordoosten en ging de temperatuur naar beneden. Daarmee is een beduidend koudere periode begonnen die op zijn minst een klein weekje zal duren en die tegen volgende woensdag alle mogelijke gezichten kan aannemen: van droog en zeer koud over gewoon koud met veel sneeuw tot en met een dooi-aanval met regen. Wat het uiteindelijk zal worden, is nog lang niet duidelijk. Het zijn interessante tijden voor weermannen.

In het oosten van ons land hebben ze al kennis gemaakt met de eerste vrieskou van het nieuwe jaar, in het westen bleef het kwik vanochtend nog een paar graden boven nul, maar ook daar sijpelt de koudere lucht langzaam door. Hier en daar dwarrelen er vandaag al wat vlokjes sneeuw. Vanavond vriest het in het hele land licht en tegen morgenochtend liggen de minima rond -4°C in het oosten en rond -2° in het westen.
Ook morgen zaterdag is het vrij koud. Gangmaker van dit licht winterse weer is een hogedrukgebied met kern boven Noorwegen (zie de voorbije bijdrages op deze site). Van over de oceaan nadert een depressie, die door de hoge luchtdruk in het noorden verplicht wordt om ten zuiden van ons land het Europese continent op te trekken. De neerslagzone van dit lagedrukgebied nadert morgen vanuit Frankrijk. Het actiefste deel van deze regen- en sneeuwzone lijkt voor onze zuiderburen bestemd, maar vooral het zuiden en centrum van ons land lijken toch ook een deel van de neerslag mee te pikken.

Dat het front vrij zuidelijk blijft, betekent wel dat de neerslag bij ons vooral als sneeuw zal vallen. Een oostelijke wind blijft aan de grond immers voortdurend koude landlucht aanvoeren en ook op grotere hoogte blijft de lucht koud genoeg. Amper enkele tientallen kilometers voorbij de Frans-Belgische grens valt er gewoon regen.

De UKMO-verwachtingskaart voor zondag: net ten zuiden van ons ligt een occlusiefront, verbonden ana de depressiekern boven Frankrijk. Ten noorden van dit front valt de neerslag als sneeuw, ten zuiden als regen. Wij bevinden ons aan de koude sneeuwkant, maar de meeste neerslag blijft boven Noord-Frankrijk.

Bij ons blijft het morgen tot de middag droog. Het kwik stijgt tot 1 à 2°C. Na de middag neemt de bewolking toe en geleidelijk valt er vanuit het zuiden wat sneeuw, terwijl het kwik weer onder het vriespunt zakt. Ook in de nacht van zaterdag op zondag kan het nog wat licht sneeuwen, bij licht negatieve temperaturen. Ik ga er van uit dat er hooguit een paar centimeter valt, maar verrassingen zijn in dergelijke situaties nooit helemaal uit te sluiten, noch in positieve, noch in negatieve zin.

Zondagvoormiddag hangt er nog veel bewolking en vallen er hier en daar wat vlokjes sneeuw. In de loop van de dag komt de zon tevoorschijn en blijft het overal vrijwel droog. De maxima halen met moeite het vriespunt. In de nacht van zondag op maandag vriest het licht tot matig. Dat zal afhankelijk zijn van het feit of er al dan niet een sneeuwdekje ontstaan is in het voorbije weekend.

Maandag bevinden we ons in een zadelgebied: een gebied met weinig drukgradiënt en bijgevolg ook weinig wind tussen verschillende luchtdruksystemen in. De aangevoerde luchtmassa komt tot stilstand boven ons land en aangezien die aan de koude kant is (-11°C op 850 hPa of ongeveer 1500 meter hoogte), kan het ook op waarnemingshoogte niet echt opwarmen. Het kwik komt op de meeste plaatsen in Vlaanderen niet boven het vriespunt uit. Het blijft wel droog en er zijn brede opklaringen. In de nacht van maandag op dinsdag vriest het opnieuw licht tot matig. Zoals eerder gezegd: hoe koud het precies wordt, zal afhangen van de hoeveelheid sneeuw die er al dan niet ligt.

Een verwachtingskaartje van het Amerikaanse model voor komende maandag, met de temperatuur op ongeveer 1500 meter hoogte. Een tong met koude lucht (-11°C) ligt boven ons land en Nederland. Bemerk dat de bovenlucht ten zuidwesten van de depressiekern veel zachter is.

Dinsdag nadert er opnieuw een neerslagzone, verbonden aan een depressiekern boven de Noordzee. Hoge luchtdruk ten noordoosten van onze omgeving blijft tegengas geven. Waarschijnlijk kan de neerslagzone ons wel bereiken, maar blijven we tegelijk ook in de koude landlucht. Dat zou betekenen dat er opnieuw sneeuw valt. Deze neerslagzone lijkt wat actiever dan die van komend weekend, maar het is toch nog even afwachten of ze wel tot onze omgeving zal doordringen. De depressiekern mag ook niet te ver doorschuiven naar het oosten, want dan valt er regen. Maar die kans lijkt voorlopig eerder klein.

Vanaf woensdag blijven de verwachtingen erg onzeker. De meeste weermodellen suggereerden gisteravond nog een zuidelijke straalstroom met depressies die ten zuiden van ons blijven langstrekken. Dat zou betekenen dat het vrij koude weertype zich zou verderzetten, met geregeld kans op sneeuw. Tegelijk is dit winters patroon op de weerkaarten erg kwetsbaar. De zachte zeelucht is dan voortdurend vlak in de buurt, meestal zelfs boven het noorden van Frankrijk. Als het hele patroon iets opschuift naar het noorden, is de winter zo voorbij.

Deze ochtend kwam het Europese weermodel weer met een heel andere oplossing voor het midden van volgende week: een hogedrukgebied tussen Schotland en IJsland, met een uitloper naar Scandinavië. Van een depressie in onze buurt is dan geen sprake meer en er stroomt dan droge, maar koude landlucht naar onze omgeving met maxima die met moeite rond -4 à -5°C uitkomen. Het Britse UKMO-model laat deze blokkade op die termijn veel minder uit de verf komen, maar daar blijft een Europese depressie koude lucht aanvoeren naar onze omgeving. Het Amerikaanse GFS-model kwam in zijn 00-run voor woensdag met een zwak hogedrukgebied boven Scandinavië en een kleine depressiekern boven Noord-Frankrijk: ook een koude oplossing, maar dan met vrij veel sneeuw.

Het is een dooddoener, maar het kan vanaf woensdag dus echt alle kanten uit: droog en zeer koud, koud met veel sneeuw, of zacht en regenachtig. De koude weertypes zijn in elk geval tot op het eind van de tiendaagse verwachtingsperiode ruim in de meerderheid.

Wat de schaatsers betreft: voor de vorming van schaatsijs is deze koudere periode niet optimaal. De kans op strenge vorst is vrij klein en ook sneeuw kan de ijsvorming bemoeilijken. De schaatsen kunnen dus nog wel even in de kast blijven, tenzij u naar de kunstijsbaan gaat. Pas als we volgende week zouden overschakelen op de drogere en koudere variant, komen er misschien wat mogelijkheden, maar dat is dus nog afwachten.

De "ijspluim" voor onze omgeving: op de langere termijn kan zich misschien wat schaatsijs vormen. (Bron: winterplaza.nl)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten