zaterdag 22 maart 2014

Piek in zeeijs-oppervlakte valt laat deze winter



De piek in het zeeijs-oppervlak aan de Noordpool valt deze winter erg laat. Daardoor zijn we iets dichter bij de normale situatie terecht gekomen, want de hele winter lag er opvallend weinig zeeijs aan de Noordpool. Het tekort ten opzichte van het gemiddelde van de periode 1979-2008 bedraagt nu ruim een half miljoen vierkante kilometer, uiteraard nog altijd een indrukwekkend getal.

Sinds eergisteren schijnt op de geografische Noordpool de zon weer 24 uur per dag. Dat betekent dat de afsmelt van het zeeijs op het noordelijke halfrond de komende weken onvermijdelijk op gang begint te komen. De voorbije zomers hebben aangetoond dat het bijzonder moeilijk is om op voorhand een exacte inschatting te maken van het komende minimum. Een sterke afname kan plots enkele weken stagneren. Het omgekeerde komt evengoed voor: een plotse snelle afname na een langere periode van stagnatie. Veel hangt af van de atmosferische omstandigheden in het poolgebied. Rustig hogedrukweer houdt de ijsmassa compact, waardoor ze vrij goed kan standhouden. Stormweer kan het drijfijs uit elkaar slaan, waarna de kleinere stukken sneller afsmelten.

Bron: Cryosphere Today (University of Illinois)


donderdag 13 maart 2014

Mysterieuze ringvormige "wolk" boven Oostakker

Vandaag kreeg ik van Peter Lambrecht foto's toegestuurd van een bijzonder merkwaardig fenomeen. De broer en schoonzus van Peter zagen vorige week woensdag 's avonds boven Oostakker een ringvormige wolk hangen en namen er foto's van. De wolk in kwestie hangt netjes boven de pijl (klik op de foto om hem te vergroten).



Wat zien we hier nu eigenlijk? Voor zover ik het goed kan zien op de foto's, gaat het hier eigenlijk niet om een wolk. Meer dan waarschijnlijk is dit een rookring. Een rookring ontstaat als een rookwolk of waterdampwolk met kracht door een smalle cilinder wordt geperst. Het bekendst zijn natuurlijk de kringetjes die rokers soms uitblazen. Op veel grotere schaal zien we rookringen soms ook bij vulkaanuitbarstingen. Soms ontstaan ze ook als er plots rook uit een fabrieks- of scheepsschoorsteen komt. Gezien de locatie waar de foto's zijn genomen, de haven van Gent, is dat laatste allicht het meest waarschijnlijke.

Meestal zijn rookringen geen lang leven beschoren. De wind waait ze onverbiddelijk uit elkaar. Maar vorige woensdag waren de meteorologische omstandigheden optimaal om de ring lang te laten bestaan: het was windstil en de onderste lagen van de atmosfeer waren erg stabiel. In deze perfecte omstandigheden kan een rookring het meerdere minuten uithouden. Eigenlijk is een rookring een vortex-verschijnsel, dat verwant is aan de horse shoe- vortex, maar een horse shoe kan het in dit geval onmogelijk zijn. Daarvoor heb je immers een onstabiele atmosfeer nodig.

Een rookring van dergelijke omvang is al bij al een uitzonderlijk fenomeen, dat door de familie Lambrecht mooi op foto is vastgelegd!