donderdag 27 september 2012

Zeeijs Noordpool groeit weer aan

Het smeltseizoen van het zeeijs aan de Noordpool is voorbij. Nadat de voorbije weken een spectaculair diepterecord was bereikt (zie vorige bijdrage), begint het zeeijs nu langzaam weer aan te groeien. Ondanks die aangroei zitten we nog altijd ver onder het vorige diepterecord uit 2007. Deze grafiek van The Cryosphere Today, met daarop de oppervlakte van het zeeijs van de voorbije 33 jaar,  maakt dat pijnlijk duidelijk:






We zijn eind september. In het arctische gebied breidt de poolnacht zich weer uit. Op de geografische Noordpool is het kwik momenteel gezakt tot -10°C. Omdat de zon er niet meer boven de horizon uitkomt, is er geen "dagelijkse gang" meer in de temperatuur. Het kwik zakt er de volgende dagen nog wat verder weg, tot rond -15°C. Ook in Siberië koelt het nu af. In Oymyakon, in de winter één van de koudste bewoonde plaatsen ter wereld, liggen de maxima nu nog boven +6°C, maar vanaf dinsdag lijkt het ook daar dag en nacht te blijven vriezen, met 's nacht temperaturen eerst nog rond -5°C, later in de week rond -10°C.

Zo worden stilaan de eerste tekenen van de winter op het noordelijk halfrond weer zichtbaar.

vrijdag 14 september 2012

UKMO sleutelt aan seizoensverwachting

Trouwe lezers van dit blog weten het: ik hecht weinig of geen waarde aan seizoensverwachingen voor onze regio. De prestaties van de modellen die verwachtingen maken voor maanden vooruit, zijn voor onze omgeving tot nader order ondermaats. Wat niet betekent dat er geen grondig wetenschappelijk onderzoek wordt naar gedaan. Het ziet er zelfs naar uit dat de Britten een stap voorwaarts hebben gezet.

Het Britse MetOffice verwacht vrij veel van haar nieuwe model voor seizoensverwachtingen, GloSea4. Het model gebruikt de ensemble prediction system-methode, draait nu al twee jaar en staat vandaag beschreven in het Environmental Research Letters van het Institute of Physics.
Het grote verschil met het vorige model, is dat er nu meer gerekend wordt op het niveau van de stratosfeer. Het MetOffice hoopt hiermee vooral de winterverwachtingen te kunnen verbeteren. Het model houdt immers rekening met Sudden Stratospheric Warmings (SSW's), die op het noordelijke halfrond enkele weken later vaak leiden tot een geblokkeerd patroon, waardoor de kans op koude oostelijke winden groter wordt.

Onderzoekers hebben GloSea4 al gebruikt om de verwachting van de winter van 2009-2010 over te doen. Deze winter was in het Verenigd Koninkrijk erg koud. Ze lieten GloSea4 draaien met dezelfde startgegevens die ze ook hadden gebruikt met het "oude" model. De verwachting van GloSea4 bleek een stuk accurater, vooral voor het tweede deel van de winter.
Het jaar daarop draaide GloSea4 voor het eerst "echt". Het model kwam in oktober 2010 met een verwachting dat de winter in december koud zou starten, maar daarna steeds zachter zou verlopen. Ook dat was vrij accuraat.
Vorig jaar verwachtte het model een milde winter met veel westelijke winden. Op de eerste twee weken van februari na, was ook dat een correcte inschatting.
Nu maar afwachten of het model deze vrij degelijke seizoensverwachtingen kan verderzetten, of dat het eerder toevalstreffers waren. Hoewel de verwachtingen van de onderzoekers hoog gespannen zijn, blijven ze zelf ook vrij sceptisch. Ze geven toe dat ze niet voor alle mechanismen achter de geslaagde verwachtingen al een afdoende verklaring hebben.

Bron: Institute of Physics.