donderdag 30 november 2017

Waarom worden bruggen sneller glad?

Op de nieuwswebsite van de VRT (vrtNWS) staat een artikel met tips hoe je in de winter het best de weg op gaat. Het zijn waardevolle tips, maar mijn oog viel op de uitleg onder het kopje "Te snel rijden op een brug". Die klopt niet. Het water onder de brug is niet het grootste gevaar. Bruggen en viaducten worden veel sneller glad dan het gewone wegdek, ook als er geen water onder ligt. Daardoor laten chauffeurs zich soms verrassen.



Dat bruggen en viaducten vaak gladder zijn dan de gewone rijweg, heeft weinig of niets te maken met het water eronder. Ze koelen gewoon sneller af. Hoe komt dat? In heldere nachten koelt het aardoppervlak af door uitstraling: de warmte van het aardoppervlak verdwijnt naar de ruimte. Die afkoeling wordt voor een deel gecompenseerd door de warmte die nog in de bodem aanwezig is. Het bovenste aardlaagje koelt af, maar wordt deels weer opgewarmd door de warmere bodem eronder.

Bij het wegdek op bruggen en viaducten heb je die bodemwarmte niet. Het wegdek koelt ook daar af door de uitstraling, maar er wordt geen extra warmte aangevoerd langs onderen. Gevolg: het wegdek koelt daar sneller af tot onder het vriespunt. Terwijl de wegdektemperatuur in de omgeving nog overal pakweg +2°C is, kan het wegdek van een brug of viaduct al afgekoeld zijn tot -2°C en ontstaan daar al rijm- en ijsplekken. Dat gebeurt ook als er een spoorweg of een andere weg onder de brug ligt in plaats van water.

Hetzelfde fenomeen zie je ook bij bijvoorbeeld een autodak of een goed geïsoleerd plat dak. Dat zal ook al aanvriezen terwijl de luchttemperatuur nog (ruim) boven het vriespunt ligt. Ook daar gaat de uitstraling snel, terwijl er weinig of geen warmte langs onderuit wordt aangevoerd om de afkoeling deels te compenseren.

De uitleg op vrtNWS klopt dus niet helemaal, maar de goede raad natuurlijk wel. Wees in de winternachten extra voorzichtig op bruggen en viaducten en laat je er niet verrassen door rijm- en ijsplekken.

woensdag 29 november 2017

Nog een paar dagen guur, daarna tijdelijk zachter

De winterse buien zijn de voorbije nacht en deze ochtend een fractie oostelijker getrokken dan voorzien, waardoor ook de regio Gent nog vol in de brokken deelde. Sinds 2 uur vannacht viel er in Gent tot nu toe (9 uur) al ruim 10 liter neerslag. De meeste neerslag viel in de regio Brugge-Maldegem, zoals verwacht ook deels als natte sneeuw die het verkeer hinderde.

Ook vandaag nog krijgen we een komen en gaan van winterse buien in het westen van Vlaanderen, met tijdelijk enkele drogere periodes.

Qua stromingspatroon verandert er tot en met vrijdag weinig, daarvoor verwijs ik naar de vorige bijdrages. Vanaf vrijdagavond bouwt het Azorenhoog een wig uit naar onze omgeving. Daardoor wordt de wisselvalligheid tijdelijk onderdrukt, komen er opklaringen en valt de wind weg, waardoor de nacht van vrijdag op zaterdag vrij koud kan worden. Zondag trekt een frontaal systeem over onze regio en stroomt er gevoelig zachtere lucht binnen.

Maandag schuift het Azorenhoog op naar het noordoosten, waardoor de kern nabij Ierland komt te liggen. De wind wordt dan noordwest, maar voert een luchtmassa aan die met een boogje eigenlijk van over het subtropische deel van de Atlantische Oceaan komt. Het wordt dan uiteraard zacht.

Maandag stroomt er zachte zeelucht met een boogje over de Britse Eilanden naar onze omgeving.


Een hogedrukgebied met kern die zich uitstrekt van Spanje naar Ierland, blijft vaak hardnekkig op dezelfde plaats liggen. Het kreeg de naam Bartlett-hogedrukgebied en het is vaak een nachtmerrie voor natuurijsliefhebbers: het zorgt voor rustig hogedrukweer, maar pompt ook onafgebroken zachte zeelucht naar onze omgeving. Maar deze keer lijkt het hogedrukgebied niet van plan om lang op deze positie te blijven liggen. Later in de verwachtingsperiode lijkt het erop dat er zich opnieuw een hogedrukwig ontwikkelt boven de noordelijke Atlantische Oceaan. Het wat koudere weertype zou dan vrij snel terugkeren, zonder dat het echt diepwinters wordt.

De concrete verwachting voor de regio Gent:

Vandaag woensdag 29 november 2017


  • Weerbeeld: het is een komen en gaan van winterse buien, met tijdelijk enkele drogere perioden, vooral in de namiddag. De meeste buien vallen in de westelijke helft van Vlaanderen. Tijdens de buien kan er smeltende sneeuw en stofhagel vallen. Ook een donderklap is mogelijk.
  • Maximumtemperatuur: 5 à 6°C.
  • Wind: zwak (1 à 2 Bft) uit veranderlijke richting.


Vanavond en vannacht


  • Weerbeeld: vanavond is het in onze regio tijdelijk wat droger, maar in de loop van de nacht komt de buientrein weer op volle toeren. Er valt stofhagel en natte sneeuw. Die natte sneeuw kan tijdelijk blijven liggen en voor gladde wegen zorgen.
  • Temperatuur: minima rond +1°C. Vorst aan de grond tijdens de opklaringen.
  • Wind: eerst zwak (1 Bft)  uit veranderlijke richting, later zwak tot matig (2 à 3 Bft) uit W tot NW

Morgen donderdag 30 november


  • Weerbeeld: de hele dag vallen er felle winterse buien, met ook natte sneeuw. Lokaal is een nat sneeuwdek van enkele centimeter mogelijk.
  • Temperatuur: maxima rond 4°C.
  • Wind: zwak tot matig (2 à 3 Bft) uit veranderlijke richting (afhankelijk van de lokale circulatie om de buien).


Vrijdag 1 december


  • Weerbeeld: tijdens de nacht is het rustiger geworden en de ochtend begint met algemene lichte vorst. Bewolkte en zonnige perioden wisselen elkaar daarna de hele dag af. Er is nog een kleine kans op een bui, maar meestal is het droog.
  • Temperatuur: minima rond -2°C bij voldoende opklaringen. Waar het bewolkt blijft, is het kwik licht positief. Maxima rond 3 à 4°C. 
  • Wind: 2 à 3 Bft uit NO. 's Avonds en 's nachts valt de wind weg.


Zaterdag 2 december


  • Weerbeeld: waarschijnlijk wordt dit de koudste ochtend van het najaar tot nu toe, met algemene lichte en plaatselijk zelfs matige vorst. Na een vrij zonnige ochtend neemt de bewolking toe en na de middag valt er wat neerslag. Mogelijk is die eerst nog wat winters, maar samen met de neerslagzone stroomt ook zachtere lucht binnen.
  • Temperatuur: minima rond -4°C op het platteland en rond -1°C in het stadscenrum. De maxima van 5°C worden pas 's avonds laat bereikt.
  • Wind: een groot deel van de dag windstil. 's Avonds 2 à 3 Bft uit ZW.


Zondag 3 december


  • Weerbeeld: betrokken met perioden van regen. 
  • Temperatuur: het kwik blijft in de loop van de nacht stijgen. De maxima van zaterdagavond (5°) zijn meteen ook de minima voor de nacht van zaterdag op zondag. De maxima liggen zondag rond 9 à 10°C.
  • Wind: 3 Bft uit W, ruimend naar NW.

Verdere vooruitzichten (maandag 4 december tot en met vrijdag 8 december)


De westelijke hoogtestroming lijkt op het einde van de termijn opnieuw te ruimen naar het noordwesten. Na enkele zachte en droge dagen (dinsdag en woensdag), zou het opnieuw wisselvalliger en wat kouder worden. Het gemiddelde van de berekende maxima daalt van 10°C in het begin van de periode naar 6°C op het einde van de periode. De kans op nachtvorst is voorlopig niet groot.

Kans op natuurijs


De koude nachten vanaf vrijdag kunnen hier en daar voor een ijsvliesje zorgen op ondiepe sloten en vijvers. Vanaf zondag smelt dit ijs weer weg.


dinsdag 28 november 2017

Licht winters, met natte sneeuw op donderdag en matige vorst zaterdag

Een noordelijke stroming zorgt voor enkele gure dagen, vooral in een brede kustregio. Dat komt door de combinatie van de koude bovenluchten en het warme zeewater. De buien die boven de Noordzee ontstaan, drijven met een noordenwind het land op, waar ze geleidelijk uitsterven omdat de voedingsbodem wegvalt. De felle buien kunnen de komende dagen voor plaatselijke overlast zorgen, maar ook voor bijzonder fraaie wolkenluchten. In de Ardennen vallen er sneeuwbuien, maar de buien zijn daar wel minder actief dan aan zee.

Deze ochtend lag er al een dun laagje sneeuw in de Hoge Venen. Een tijdelijk nat sneeuwdekje in onze omgeving is ook mogelijk, vooral op donderdag.


Verantwoordelijk voor het koudere weer is, zoals in de vorige bijdrage uitgebreid besproken, een hogedrukrug boven de noordelijke Atlantische Oceaan en een trog met koude bovenluchten boven West-Europa. Vooral donderdag zorgt dat voor enkele erg actieve buien. Dat zijn ook in westelijk Vlaanderen buien met stofhagel en smeltende sneeuw. Door de intensiteit van buien is het vooral in West-Vlaanderen mogelijk dat er eventjes wat natte sneeuw en hagel blijft liggen. De maxima mogen in het westen dan wel oplopen tot 5°C, maar dat is tussen de buien door. Tijdens de buien daalt het kwik tot iets boven het vriespunt. Verdampende en smeltende neerslag onttrekt immers warmte aan de omgeving. En als het erg hard sneeuwt, blijft die sneeuw zelfs bij positieve temperaturen en op een warme bodem nog eventjes liggen. In zulke omstandigheden heeft het ook totaal geen nut om preventief zout te strooien op wegen. Meestal beginnen de buien met felle regen, die het zout wegspoelt. Pas daarna gaat de regen over in natte sneeuw. En als het echt hevig sneeuwt, blijft die ook op een gestrooid wegdek liggen.

Ook vrijdag en zaterdag vallen er in het westen nog buien, maar ze worden dan wel minder fel. De wind neemt dan wel in kracht af, omdat het hogedrukgebied van de Azoren zich wat uitbreidt naar onze omgeving. Tijdens nachtelijke brede opklaringen gaat het dan licht en mogelijk zelfs matig vriezen. Begin volgende week is de hogedrukrug boven de Oceaan verdwenen. De wind draait dan naar het westen en later mogelijks zelfs naar het zuiden. Vanaf zondagnamiddag wordt het dan gevoelig minder koud.

De verwachting voor aan zee staat op de website van het Kustweerbericht.

De verwachting voor de regio Gent:

Vandaag dinsdag 28 november 2017


  • Weerbeeld: eerst zonnige perioden, maar geleidelijk neemt de kans op buien toe. Tijdens die buien kan er ook stofhagel vallen en is er kans op onweer.
  • Maximumtemperatuur: 7°C.
  • Wind: 2 à 3 Bft uit ZW.


Vanavond en vannacht


  • Weerbeeld: aan zee en in West-Vlaanderen vallen er felle buien. De regio Gent (en alles ten oosten daarvan) houdt het waarschijnlijk droog.
  • Temperatuur: minima rond 0°C op het platteland, met vorst aan de grond. In het stadscentrum minima rond +2°C.
  • Wind: 2 Bft uit ZW.

Morgen woensdag 29 november


  • Weerbeeld: overdag wisselend bewolkt. Tot en met de namiddag bereiken de buien, die de hele dag de kust en West-Vlaanderen  teisteren, de omgeving van Gent waarschijnlijk niet. Vanaf de avond is dat wel het geval.
  • Temperatuur: maxima rond 6°C.
  • Wind: zwak uit veranderlijke richting.


Donderdag 30 november 


  • Weerbeeld: de buien die boven zee ontstaan, dringen nu wel tot onze omgeving door. Ze zijn niet meer zo fel als aan zee, maar hagel, natte sneeuw en een klap onweer zijn wel nog mogelijk. In West-Vlaanderen kunnen hagel en natte sneeuw tijdelijk blijven liggen, in onze omgeving is die kans kleiner.
  • Temperatuur: minima rond 1°C, maxima rond 4°C. Tijdens felle buien daalt de temperatuur enkele graden.
  • Wind: 3 à 4 Bft uit WNW.

Vrijdag 1 december


  • Weerbeeld: de buien zijn veel minder fel dan op donderdag en lijken zich opnieuw tot de kustregio te beperken. We krijgen geregeld de zon te zien. Het heldere weer en het wegvallen van de wind zorgt ervoor dat het in de nacht van vrijdag op zaterdag flink kan afkoelen.
  • Temperatuur: minima rond -2 à -3°C op het platteland en rond 0°C in het stadscenrum. Maxima rond 3 à 4°C.
  • Wind: vrijwel windstil, of zwak uit de noordelijke sector.


Zaterdag 2 december


  • Weerbeeld: vergelijkbaar met vrijdag. Zonnige perioden en een kleine kans op een bui. Meer buien aan zee. De ochtend begint wel erg fris, met lokaal mogelijk matige vorst.
  • Temperatuur: minima rond -5°C op het platteland en rond -2°C in bebouwde gebieden. Dit alles wel nog met een flinke marge. Mogelijk tempert bewolking de lage minima. Maxima rond 3 à 4°C
  • Wind: windstil.

Verdere vooruitzichten (zondag 3 december tot en met donderdag 7 december)


Met een hogedrukgebied boven Zuid-Europa en een lagedrukgebied boven Scandinavië lijkt het erop dat we overschakelen op een klassieke westelijke circulatie. Het wordt opnieuw gevoelig zachter, met maxima rond 10°C en geen nachtvorst meer. De nabijheid van de hogedrukkern zorgt wel voor overwegend droog weer.

Kans op natuurijs


De koude nachten vanaf vrijdag kunnen hier en daar voor een ijsvliesje zorgen op ondiepe sloten en vijvers. Vanaf maandag smelt dit ijs weer weg.



zondag 26 november 2017

Noordelijke stroming zorgt mogelijk voor natte sneeuw

De IJsverwachting heeft nu ook een eigen Facebook-pagina (klik hier)

Het is bij het schrijven van bijdrages voor dit blog toch altijd een fijn moment als het voor het eerst wat kouder wordt en er wat winterse termen sluipen in de verwachting. Dat is de komende dagen het geval. Van natuurijs is nog lang geen sprake, maar het weer vertoont de komende week tot een paar trekjes die aan winter doen denken.

Op dinsdag zien we een sterk ontwikkelde hogedrukrug (blokkade) boven de noordelijke Atlantische Oceaan.


Het wat koudere weertype hebben we te danken aan een blokkade die vanaf morgen ontstaat boven de noordelijke Atlantische Oceaan. De straalstroom slingert daardoor dinsdag van New Foundland naar Groenland, om vervolgens via IJsland naar het zuiden van Frankrijk te duiken. Wij komen dus ten noorden van de straalstroom te liggen, in een trog die gevuld is met koude bovenluchten. Deze blokkade lijkt zeker tot en met het komende weekend aan te houden.

Om te kijken welk weerbeeld de blokkade concreet oplevert bij ons, nemen we er ook de grondkaarten bij. Vandaag zondag bevinden we ons nog op de noordelijke flank van een hogedrukgebied met kern ten zuiden van Ierland. In een westnoordwestelijke stroming wordt licht onstabiele lucht aangevoerd. Vanavond passeert eerst nog een zwakke mobiele wig, maar in het tweede deel van de nacht bereikt een actief frontaal systeem onze regio vanuit het westen. Het is verbonden aan een depressiekern nabij IJsland.


Morgenmiddag bereikt het koufront van de depressie onze kust.


Morgenochtend bevinden we ons in de warme sector van dit systeem. Van winterweer is dan helemaal geen sprake. Zowel op grotere hoogte als op grondniveau bevindt er zich dan warme lucht in onze omgeving. Ook boven de Ardennen stijgt de temperatuur op 850 hPa naar +1°C. De winterse neerslag van de voorbije dagen maakt ook daar dus (tijdelijk) plaats voor doodgewone regen.
Die zachtere periode is geen lang leven beschoren. Kort na de middag trekt het koufront al over onze kust; 's avonds laat bereikt het ook Limburg en de Ardennen. Ondertussen begint de blokkade boven de Atlantische Oceaan zich volop te ontwikkelen.


Dinsdag zien we een hogedrukgebied ten westen van Ierland en een depressiekern nabij Denemarken. Tussen beide systemen staat bij ons een noordwestelijke stroming. Die voert onstabiele, maritiem polaire lucht aan. Daarin ontstaan buien. Ook de staart van de ingedraaide occlusie van de Deense depressie houdt zich nog in onze omgeving op. Het wordt dus uiterst wisselvallig. De temperatuur op 850 hPa daalt tot -4 of -5°C. In combinatie met een wind die vanover zee waait, maakt dit droge sneeuw voor onze regio quasi onmogelijk. Wat smeltende sneeuw (bij aanhoudende neerslag) of wat stofhagel is wel mogelijk. Op 5000 meter hoogte daalt de temperatuur boven onze regio tot -33°C. Dat vergroot vooral boven zee de kans op onweer.

Woensdag verandert er aan deze situatie weinig of niets. De temperatuur op 850 hPa ligt rond -5°C, op 500 hPa rond -34°C. De wind blijft uit de noordelijke sector en dus vanover zee waaien. Dat betekent nog altijd voor Vlaanderen kans op winterse buien met regen, stofhagel, natte sneeuw en onweer. De buien zijn het hevigst vlak aan zee en verminderen in intensiteit naarmate ze verder het binnenland indrijven. Tussen de buien door is het kwik ruim positief, maar tijdens felle buien daalt de temperatuur enkele graden en het is niet uitgesloten dat het heel tijdelijk en plaatselijk een beetje witjes ligt door stofhagel en natte sneeuw, maar een blijvend sneeuwdek zit er voor onze contreien niet in.

De temperatuur donderdag op 500 hPa (ongeveer 5000 meter). Een trog met erg koude bovenluchten is uitgezakt tot boven onze omgeving.

Donderdag ligt het hogedrukgebied nog altijd ten westen van Ierland, maar de depressiekern heeft zich naar de Oostzee verplaatst én is grotendeels opgevuld. De noordelijke stroming wordt dus wat minder sterk. Op 850 hPa daalt de temperatuur naar -6 à -7°C en op 500 hPa naar -36°C. Er blijven dus buien vallen en de kans dat daar ook wat sneeuw tussenzit, wordt wat groter. Maar nog altijd is het in onze contreien niet koud genoeg op grondniveau om voor een blijvend sneeuwdek te zorgen. Omdat de bovenluchten erg koud zijn en de wind in kracht vermindert, kunnen de nachten wel kouder worden. De kans op vorst in thermometerhut is vrij groot. In combinatie met de winterse buien kan dat dus gladde wegen opleveren.

De hogere delen van de Ardennen mogen vanaf dinsdag uiteraard wel rekenen op sneeuw tijdens de buien. Op het eind van de week ligt op de hoogste toppen allicht een sneeuwdek van enkele centimeter (niet veel meer, want de buien zijn daar minder actief).

Op de langere termijn ziet het er naar uit dat de noordelijke Atlantische Oceaan geblokkeerd blijft, met tegelijk een complex lagedrukgebied boven Scandinavië. Dat betekent dat het vrij koude en wisselvallige weer zou blijven aanhouden. De kans op droog vriesweer lijkt voorlopig klein. Daarvoor ligt de blokkade te westelijk. Maar zolang het geblokkeerde patroon aanhoudt, blijft winters weer tot de mogelijkheden behoren.

De concrete verwachting voor de regio Gent:

Vandaag zondag 26 november 2017


  • Weerbeeld: de hele dag wisselen opklaringen en enkele buien elkaar af. Tijdens die buien kan er wat stofhagel vallen.
  • Maximumtemperatuur: 7°C.
  • Wind: 3 à 4 Bft uit ZW, ruimend naar W.


Vanavond en vannacht


  • Weerbeeld: vanavond is het tijdelijk droog, maar in de loop van de nacht begint het te regenen.
  • Temperatuur: minima rond 2 à 3°C in het eerste deel van de nacht. Tegen de ochtend loopt de temperatuur enkele graden op.
  • Wind: vanavond 3 Bft uit ZW. Tegen de ochtend neemt de wind toe tot 4 à 5 Bft.

Morgen maandag 27 november


  • Weerbeeld: betrokken met veel regen. De meeste modellen berekenen 10 à 15 mm voor onze regio. Na de middag wordt de regen wat minder fel, maar het blijft wel betrokken. De aangevoerde lucht is tijdelijk een heel stuk zachter, maar 's avonds en 's nachts bereikt opnieuw koudere lucht onze regio.
  • Temperatuur: maxima rond 10°C.
  • Wind: voor de middag 5 Bft uit ZW. Na de middag 3 à 4 Bft uit WZW.


Dinsdag 28 november 


  • Weerbeeld: opklaringen en buien wisselen elkaar de hele dag af. De kans op wat stofhagel wordt groter en ook een donderklap is niet uitgesloten. De buien zijn het felst in het uiterste westen.
  • Temperatuur: minima rond 4°C, maxima rond 7°C. Tijdens felle buien daalt de temperatuur enkele graden.
  • Wind: 3 Bft uit WNW.

Woensdag 29 november


  • Weerbeeld: er verandert weinig aan het weerbeeld, al zijn de opklaringen misschien iets breder en de buien iets minder talrijk dan op dinsdag. Tijdens de buien valt er lokaal stofhagel en kan het ook onweren.
  • Temperatuur: minima rond +1°C op het platteland en rond +3°C in de bebouwde kom. Op het platteland lokaal lichte vorst aan de grond. Maxima rond 7°C. Tijdens felle buien daalt het kwik ook overdag tijdelijk tot 2 à 3°C.
  • Wind: zwak (2 Bft) uit W tot NW. In de omgeving van de buien zijn er windstoten mogelijk.


Donderdag 30 november


  • Weerbeeld: het wisselvallige weer blijft aanhouden, maar de buien zijn wat feller. De kans op natte sneeuw tijdens die buien neemt toe. 
  • Temperatuur: minima rond 0°C. Algemene vorst aan de grond (buiten het stadscentrum). Maxima rond 5°C. Tijdens buien daalt het kwik tot vlak boven het vriespunt, ook overdag.
  • Wind: 3 Bft uit NW.

Verdere vooruitzichten (vrijdag 1 december tot en met donderdag 5 december)


De hogedrukrug boven de Atlantische Oceaan lijkt stand te houden, waardoor er bij ons een noordwestelijke tot noordelijke stroming blijft staan. Er verandert dus niet zo veel aan het weerbeeld. Nu en dan vallen er (winterse) buien, bij maxima gemiddeld rond 6°C en minima gemiddeld rond of iets boven het vriespunt.
De kans op matige vorst tijdens de nacht is voorlopig nog klein; de kans op ijsdagen (met maxima onder het vriespunt) voorlopig zelfs erg klein. Van ijsvorming op grotere sloten en vijvers is voorlopig dus nog geen sprake.





donderdag 23 november 2017

Kouder bij ons, winter in de Ardennen

De IJsverwachting heeft nu ook een eigen Facebook-pagina (klik hier).

Het extreem zachte weer dat we momenteel meemaken, is aan zijn laatste uurtjes bezig. Een koufront trekt op dit ogenblik van west naar oost over ons land en daarachter komen we in gevoelig koudere, maritiem polaire lucht terecht. Winterweer van betekenis levert dat in Vlaanderen voorlopig nog niet op, maar in de Ardennen mogen ze zich wel opmaken voor sneeuw en vorst. Bij ons vergroot in de loop van de volgende week alleen de kans op lichte nachtvorst en mogelijk ook wat winterse neerslag.

Omdat het front dat vandaag over ons land trekt de komende dagen wat blijft slepen, was er lang onzekerheid over de temperatuur (zie vorige bijdrage). Die onzekerheid is nu deels verdwenen voor onze regio. We komen in de loop van de dag al aan de koude kant van het front terecht en het front keert net niet genoeg op zijn stappen terug om ons opnieuw in de zachte lucht onder te dompelen; Een zeer zachte vrijdag kunnen we voor het westelijk deel van Vlaanderen schrappen. Het oostelijke deel van Vlaanderen maakt wel nog kans op een zachte vrijdag.

De maxima morgen volgens het Arome-model: we zien een scherpe grens met de koudere lucht boven het noordwesten van Vlaanderen en beduidend zachtere lucht boven het oosten.


Komende nacht zorgt het slepende front wel voor vrij veel regen. Een groot verschil met vandaag, is de wind. In de golftop liggen de isobaren wijd uit elkaar, waardoor de wind grotendeels wegvalt. Ook morgen overdag staat er daardoor nog weinig wind. De luchtmassa is onstabiel, waardoor er morgen overdag enkele plaatselijke buien kunnen vallen.

Als we naar het grotere plaatje kijken, zien we boven het noordwesten van de Atlantische Oceaan morgen een hogedrukrug ontstaan. Tussen IJsland en Noorwegen ligt een diepe depressiekern. Die depressie zorgt er trouwens voor dat er vandaag in delen van Scandinavië een dik pak sneeuw valt, maar op de meeste plaatsen gaat die sneeuw tijdelijk over in regen. Zondag is het lagedrukgebied grotendeels opgevuld en valt de vorst weer Scandinavië binnen. Er blijft in grote delen van Noorwegen en Zweden dus een sneeuwdek liggen, vermoedelijk voor de rest van de winter.

In midden-Zweden (zoals hier in Hassela) viel een dik pak sneeuw, wel tijdelijk gevolgd door wat regen.


Bij ons zorgt de combinatie van de Atlantische hogedrukrug en de opvullende depressie voor de Noorse kust voor een noorwestelijke hoogtestroming tijdens het weekend. De luchtmassa blijft onstabiel, waardoor er nog altijd enkele buien kunnen vallen.
Maandag wordt er tijdelijk weer iets zachtere lucht aangevoerd en trekt een storing over onze regio.

Vanaf dinsdag zien we de hogedrukrug boven de noordelijke Atlantische Oceaan zich versterken. De depressiekern verplaatst zich naar West-Europa. De stroming wordt op grotere hoogte noordelijk, maar de bovenluchten zijn nog niet echt koud: woensdag waarschijnlijk rond -4°C. Daardoor krijgen we temperaturen die normaal tot iets te koud zijn voor de tijd van het jaar.

Op de langere termijn lijkt het er op dat de Atlantische hogedrukrug standhoudt en dat er een trog ligt boven West-Europa. Dat betekent dat het normale tot iets te koude weertype kan aanhouden. Voor details is het nog veel te vroeg, maar als de druksystemen daarbij op de juiste plaats komen te liggen, kan het 's nachts lichtjes vriezen en valt er mogelijk ook bij ons in Vlaanderen wat winterse neerslag.

De hogere Ardennen mogen zich wel opmaken voor de eerste winterperiode van betekenis. Vanaf zaterdag valt er nu en dan sneeuw. Tot en met dinsdag komt het kwik er overdag nog eventjes boven nul, maar vanaf woensdag is de kans groot dat het er dag en nacht blijven vriezen vanaf een hoogte van pakweg 500 meter.

Het concrete weerbericht voor de regio Gent:

Vandaag donderdag 23 november 2017


  • Weerbeeld: zwaarbewolkt met perioden van regen. In de namiddag brede opklaringen, maar een bui blijft mogelijk. 
  • Maximumtemperatuur: de maxima van 14°C zijn vanochtend al bereikt. Tegen vanavond is het nog 10°C.
  • Wind: eerst nog vrij krachtig (5 Bft) uit ZZW, tegen de avond afnemend tot 3 Bft uit WZW tot ZW.


Vanavond en vannacht


  • Weerbeeld: het wordt opnieuw zwaarbewolkt en later betrokken met regen. Er wordt tussen 6 en 10 mm neerslag verwacht voor onze regio.
  • Temperatuur: minima rond 6°C.
  • Wind: eerst 2 à 3 Bft uit de zuidelijke sector, later vrijwel windstil.

Morgen vrijdag 24 november


  • Weerbeeld: 's ochtends vroeg nog zwaarbewolkt met regen. Overdag wisselen opklaringen en enkele buien elkaar af.
  • Temperatuur: in de regio Gent maxima rond 9°C. Verder naar het oosten lopen de maxima op tot 12 à 13°C.
  • Wind: 's ochtends vrijwel windstil, overdag tijdelijk 2 à 3 Bft uit NW. 's Avonds wordt het opnieuw windstil.


Zaterdag 25 november 


  • Weerbeeld: zonnige perioden met een kleine kans op een lokale bui.
  • Temperatuur: minima rond 1 à 2°C op het platteland en rond 3 à 4°C in het stadscentrum. Op het platteland kan het lichtjes vriezen aan de grond. Maxima rond 7°C.
  • Wind: eerst 3 en later 4 Bft uit W.

Zondag 26 november


  • Weerbeeld: eerst is het nog vrij zonnig, maar in de loop van de dag neemt de bewolking toe. Een lokale bui is mogelijk.
  • Temperatuur: minima rond 3°C, maxima rond 7°C.
  • Wind:  3 à 4 Bft uit W.


Maandag 27 november


  • Weerbeeld: zwaarbewolkt tot betrokken met regen. 
  • Temperatuur: minima rond 3°C, maxima rond 9°C.
  • Wind: 3 Bft uit ZW, tijdelijk krimpend naar Z en toenemend tot 4 Bft.

Verdere vooruitzichten (dinsdag 28 november tot en met zaterdag 2 december)


Voor de synoptische bespreking: zie hierboven. Voor de omgeving van Gent neemt de kans op lichte nachtvorst geleidelijk toe: van 10 procent op woensdag tot 50 procent op zaterdag 2 december. De verwachte maxima liggen eerst rond 6°C, later gemiddeld rond 4°C met een mogelijke spreiding tussen 2 en 8°C.
Het weerbeeld is wisselvallig. Meestal is het droog en zelfs soms zonnig, nu en dan valt er een bui. Mogelijk zijn dat ook bij ons winterse buien. In Vlaanderen blijft eventuele sneeuw niet of maar heel eventjes liggen, maar in de hoge Ardennen kan het sneeuwdek volgens het ECMWF-model aandikken tot 5 à 10 cm.

De t2m-pluim van ECMWFvoor het zuiden van Nederland (bron: weerplaza.nl)




maandag 20 november 2017

Donderdag extreem zacht, daarna opnieuw kouder

Halfweg deze week halen we eventjes extreem hoge temperaturen voor de tijd van het jaar, maar heel lang lijkt dit niet te duren. Tegen het weekend komen we opnieuw in koudere, maritiem polaire lucht terecht en wordt de temperatuur vrij normaal voor het eind van november. Het is daarbij licht wisselvallig, maar grote neerslaghoeveelheden worden niet verwacht.

Donderdag wordt allicht de zachtste dag van de week, met in onze regio maxima tot 15°C. (de kaart toont de temperatuur voor donderdag om 13 uur onze tijd, volgens het Amerikaanse GFS-weermodel)


Vandaag trekken een warmfront en een occlusiefront over onze omgeving. Ze zijn verbonden aan een ondiepe depressiekern die van Schotland naar de Duitse Bocht koerst. Achter deze frontale systemen zit gevoelig zachtere lucht. Vanmorgen lag de temperatuur nog rond 4°C, maar tegen vanavond is het 11°C. De aanvoer van zachte lucht gaat komende nacht onverminderd door, waardoor het kwik nauwelijks of niet zakt en ook de minima rond 11°C liggen.

Morgen bevinden we ons dan in een brede warme sector. Het is vrijwel de hele dag droog, maar de bewolking blijft wel hardnekkig hangen. Op de weerkaarten zien we een sterke zuidwestelijke stroming ontstaan, tussen een hogedrukgebied boven Zuid-Europa en een complex lagedrukgebied met hoofdkern nabij Ierland. Die stroming zorgt ervoor dat er lucht naar onze omgeving wordt aangevoerd die afkomstig is van Spanje en het subtropische deel van de Atlantische Oceaan. Het hoeft geen betoog dat het daardoor erg zacht wordt.

Op woensdag bouwt het Zuid-Europese hogedrukgebied een zwak wigje uit naar onze regio, genoeg om voor een overwegend zonnige dag te zorgen. Lang duurt dat niet, want op donderdag trekt al een volgend frontaal systeem over onze omgeving. In de warme sector is het eerst nog erg zacht, maar na de doortocht van het koufront komen we in koudere, maritiem polaire lucht terecht. De timing van de doortocht van dit front schuift nog wat.

Vrijdag heeft het lagedrukgebied zich verplaatst van de Ierse naar de Noorse kust en waarschijnlijk blijft het daar ook het volgende weekend nog liggen. Het extreem zachte weer keert dan voorlopig niet terug.

Alle details voor het weer aan zee kan je nalezen op de website van het Kustweerbericht.

De verwachting voor de regio Gent:

Vandaag maandag 20 november 2017


  • Weerbeeld: betrokken met geregeld regen of motregen.
  • Maximumtemperatuur: 11°C
  • Wind: eerst 3 Bft uit ZZW, later 4 Bft uit WZW.


Vanavond en vannacht


  • Weerbeeld: het blijft zwaarbewolkt tot betrokken met geregeld regen, maar veel meer dan 2 à 3 mm wordt er niet verwacht.
  • Temperatuur: de temperatuur daalt vannacht niet. De maxima van 11°C van vanavond zijn meteen ook de minima voor komende nacht.
  • Wind: eerst 4 en later 3 Bft uit WZW.

Morgen dinsdag 21 november


  • Weerbeeld: er hangt de hele dag veel bewolking. Nu en dan valt er een beetje motregen, maar vaak is het droog.
  • Temperatuur: er zit nauwelijks beweging in de temperatuur. De maxima liggen rond 11 à 12°C.
  • Wind: 4 Bft uit ZW, krimpend naar ZZW.


Woensdag 22 november 


  • Weerbeeld: allicht wordt dit de mooiste dag van de week. Het is de hele tijd zonnig.
  • Temperatuur: minima rond 10°C, maxima rond 13 à 14°C.
  • Wind: 4 Bft uit ZZW, krimpend naar Z.

Donderdag 23 november


  • Weerbeeld: zwaarbewolkt met perioden van regen. Tussendoor zijn er een paar korte opklaringen. In de loop van de namiddag stroomt er koudere lucht binnen. Er staat veel wind, vooral 's ochtends.
  • Temperatuur: ochtendtemperatuur rond 13°C. In de loop van de voormiddag loopt de temperatuur nog wat verder op, tot 15°C. 's Avonds is het afgekoeld tot 11°C.
  • Wind:  's ochtends 6 Bft uit ZZW. De wind luwt geleidelijk tot 4 Bft en ruimt naar WZW.


Vrijdag 24 november


  • Weerbeeld: zonnige perioden en perioden met veel bewolking en buien wisselen elkaar af. De temperatuur blijft verder dalen in de loop van de dag.
  • Temperatuur: ochtendtemperatuur rond 11°C. 's Avonds is het nog 9°C. De temperatuursverwachting is wel nog vrij onzeker.
  • Wind: 2 à 3 Bft uit ZW tot W.

Verdere vooruitzichten (zaterdag 25 november tot en met woensdag 29 november)


We zien op de weerkaarten een hogedrukwig boven de noordelijke Atlantische Oceaan en een trog boven Scandinavië en de Noordzee. Daardoor maken we veel kans op een westelijke tot noordwestelijke stroming. Het is wisselvallig en de temperatuur is normaal voor de tijd van het jaar, met maxima rond 7°C en minima rond 3°C. Tijdens heldere en windstille nachten kan het lichtjes vriezen.
In de Ardennen is er winterse neerslag mogelijk.


zaterdag 18 november 2017

Halfweg volgende week extreem zacht voor de tijd van het jaar

De onzekerheid waar ik het in mijn vorige bijdrage nog over had, is grotendeels verdwenen. We krijgen vanaf dinsdag zo goed als zeker erg zacht weer voor de tijd van het jaar. Donderdag en vrijdag zelfs extreem zacht. Maxima van 15°C of zelfs nog iets hoger, horen tot de mogelijkheden.



De grafiek hierboven voor de regio Gent is duidelijk. De rode staafjes zijn de bandbreedte van de verwachte maxima, de blauwe van de verwachte minima. De dikke rode lijn is de normaal van de maxima van de voorbije 20 jaar, de dikke blauwe lijn die van de minima. De dunne rode en blauwe lijn tonen de recordmaxima en -minima van de voorbije 20 jaar.

We zien dus dat de verwachte maxima voor donderdag en vrijdag dicht bij de recordwaardes liggen. Beide dagen ligt het gemiddelde van de verwachte minimumtemperatuur zelfs boven de norm van de gemiddelde maximumtemperatuur van de voorbije 20 jaar.

Nee, winterweer zit er voorlopig echt nog niet in.


vrijdag 17 november 2017

Zaterdag wat regen, maar zondag overwegend zonnig

(De IJsverwachting heeft voortaan ook een eigen Facebook-pagina, waarop ik geregeld nieuws over natuurijs en schaatsen deel).


Op de noordoostelijke flank van een hogedrukgebied met kern boven Ierland, stroomt maritiem polaire lucht naar onze omgeving. De kern houdt vandaag regenzones en buienlijnen uit onze buurt weg. Morgen verplaatst het hogedrukgebied zich wat meer naar Bretagne en bouwt het een wig uit naar het noorden, waardoor de stroming bij ons tijdens het weekend tijdelijk wat meer naar het noordwesten ruimt.

De weerkaart van deze middag.


Morgen zaterdag zitten we geprangd tussen een warmfront boven het Kanaal en een koufront boven het noorden van Nederland. Daardoor neemt de bewolking in de loop van de dag toe, met in de namiddag en 's avonds lokaal wat regen of een bui. Grote hoeveelheden neerslag worden daarbij niet verwacht.

Zondag is het warmfront verdwenen en het koufront naar het zuiden getrokken. We krijgen brede opklaringen en weinig of geen buien, want we kunnen dankzij de noordwestelijke stroming profiteren van de neerslagschaduw van Groot-Brittannië. De aangevoerde luchtmassa is vrij koud, alhoewel de temperatuur zeker niet uitzonderlijk laag ligt voor de tijd van het jaar.

Op maandag trekt de hogedrukkern verder naar het zuiden en zakt de noordelijke wig in elkaar. We komen opnieuw in een westelijke stroming terecht, en in die stroming trekt een frontaal systeem mee. We krijgen de hele dag dus veel bewolking en geregeld valt er regen.

De weerkaart voor dinsdag is opvallend. Er ligt een hogedrukgebied boven het Iberisch Schiereiland en Noord-Afrika, maar ook één in de omgeving van Groenland. Dat laatste bouwt een wig uit richting Engeland. Boven de Oostzee ligt een depressiekern. Het zuidelijke hogedrukgebied verhindert dat de koude lucht boven Scandinavië kan doordringen tot onze omgeving.

Later volgende week lijken we te maken te krijgen met een vrij zuidelijk gelegen straalstroom. De Arctic Oscillation-index (AO-index)  is negatief . Dat betekent dat de luchtdruk op de noordelijke Atlantische Oceaan hoger is dan in de omgeving van de Azoren. Dat leidt bij ons soms tot winterweer, maar is er zeker geen garantie op. Zo zien we dat we volgende week allicht te maken krijgen met een strakke zuidwestelijke stroming, ondanks de negatieve AO-index. Het noorden van Scandinavië krijgt wel koud winterweer.


Volgende week vrijdag is de AO-index negatief, maar staat er volgens het ECMWF-eps-gemiddelde toch een strakke zuidwestelijke stroming die zachte lucht naar onze regio aanvoert.


Het weerbericht voor de kust is na te lezen op de website van het Kustweerbericht.

De verwachting voor de regio Gent:

Vandaag vrijdag 17 november 2017


  • Weerbeeld: zon en enkele stapelwolken wisselen elkaar af. Het blijft de hele dag droog.
  • Maximumtemperatuur: 10 à 11°C
  • Wind: eerst vrijwel windstil, later zwak (1 à 2 Bft) uit W tot NW.


Vanavond en vannacht


  • Weerbeeld: wisselend bewolkt en droog. Het koelt behoorlijk af.
  • Temperatuur: minima rond 1°C op het platteland en rond 3°C in het stadscentrum en de industriezone. Op veel plaatsen vriest het aan de grond.
  • Wind: 2 Bft uit de westelijke sector. 

Morgen zaterdag 18 november


  • Weerbeeld: we beginnen de dag met enkele brede opklaringen, maar geleidelijk komt er meer bewolking binnendrijven en na de middag en 's avonds valt er lokaal wat regen.
  • Temperatuur: maximum 9°C.
  • Wind: 3 en tijdelijk 4 Bft uit W tot WNW.


Zondag 19 november 


  • Weerbeeld: zondag is het overwegend zonnig. Tegen de avond neemt de hoge en middelhoge bewolking toe, maar het blijft de hele dag droog.
  • Temperatuur: minima rond 3°C, maxima rond 8°C.
  • Wind: 3 à 4 Bft uit WNW.

Maandag 20 november


  • Weerbeeld: het is de hele dag betrokken en geregeld valt er regen. Er wordt zo'n 5 mm neerslag verwacht. Het front sleept en het is nog onduidelijk wanneer we precies in de warme sector terecht komen. Dat maakt de verwachting voor de maxima nog onzeker.
  • Temperatuur: minima rond 3°C (vrij zeker), maxima rond 9°C (erg onzeker, met uitersten tussen 5 en 12°C).
  • Wind:  2 à 3 Bft uit Z, ruimend naar NW (onzeker).


Dinsdag 21 november


  • Weerbeeld: erg hangt nog altijd veel bewolking en er valt nu en dan nog wat lichte regen of motregen, maar de neerslaghoeveelheid blijft beperkt. De temperatuursverwachting is erg onzeker, omdat nog altijd niet duidelijk is aan welke kant van het front we precies terecht komen.
  • Temperatuur: minima meest waarschijnlijk rond 6°C, maxima rond 10°C, maar beide dus nog erg onzeker.
  • Wind: 1 à 2 Bft uit veranderlijke richting.

Verdere vooruitzichten (woensdag 22 november tot en met zondag 26 november)

Zie de meteorlogische bespreking hierboven. We maken de meeste kans op een zachte, zuidwestelijke stroming met maxima (ver) boven de 10°C en minima rond 8°C. Er is een kleine kans (10 à 20 procent) op kouder weer, met 's nachts lichte vorst en maxima rond 6°C. De kans op neerslag is groot: vrijwel dagelijks 70 à 80 procent.

De t2m-pluim voor het zuiden van Nederland (bron: weerplaza.nl)


woensdag 15 november 2017

Schaatsen op de verborgen parel Tavelsjö

De mooiste pareltjes ontdek je bij toeval. "Av en slump", in het Zweeds. Geheel bij toeval ontdekte ik zo het voorbije voorjaar de prachtige natuurijsbaan van Tavelsjö nabij de stad Umeå in Noord-Zweden. Toen ik er om een heel andere reden moest zijn, kwam ik er "av en slump" in contact met de leden van de plaatselijke sportclub Tavelsjö AIK. Zij onderhouden er elke winter met veel enthousiasme een prachtig, lang schaatstraject. Nog vrijwel onbekend bij het buitenlandse publiek, maar dat zal niet lang meer duren. Dit is één van de mooiste plekken in Zweden om te schaatsen.


De ijsbaan van Tavelsjö (foto: Tobias Sundqvist)




De geveegde natuurijsbaan van Tavelsjö is maar liefst 20 kilometer lang. Ze loopt in een achtvorm over het hele meer. Je kunt ze dus schaatsen als één lange baan, of kiezen voor de noordelijke (8 km) of zuidelijke lus (12 km). Het fijne van de ijsbaan van Tavelsjö is dat ze alle moois van Zweden combineert. Het meer ligt op het rustgevende Zweedse platteland in een prachtig natuurlijk decor. Maar ook weer niet té afgelegen. Er zijn langs het traject een aantal plekken waar je halt kan houden om iets warms te eten of te drinken.

Het traject met de noordelijke en zuidelijk lus.


De natuurijsbaan van Tavelsjö heeft een paar unieke troeven. Eerst en vooral ligt ze erg noordelijk in Zweden. Dat betekent dat de vorst er in het najaar al vroeg invalt. Het eerste ijs op het meer ontstaat vaak al eind september of begin oktober. Uiteraard smelt dat dan nog een paar keer weg, maar in de eerste helft van november begint het Tavelsjö defintief dicht te vriezen. Dit jaar werd er op 11 november al geschaatst op het noordelijke deel van het meer. Wat dat betreft hebben ze in Tavelsjö dus beduidend betere papieren dan in het zuiden van Zweden, waar het elke keer toch afwachten is of het ijs in de kerstvakantie al betrouwbaar zal zijn.

Het schaatsseizoen begint in Tavelsjö al in de eerste helft van november. Deze foto is een paar dagen geleden genomen, op 11 november 2017. (Foto: Mattias Bornerberg)


Nog een voordeel van de noordelijke ligging: op heldere avonden en nachten maak je een meer dan behoorlijke kans om het noorderlicht te zien. Schaatsen met noorderlicht aan de hemel, dat maakt het helemaal af, natuurlijk.



Het onderhoud van de ijsbaan gebeurt met grote en iets kleinere middelen (foto's: Mattias Bornerberg) 


Nog een troef is dat de ijsbaan onderhouden wordt door een groep enthousiaste en sportieve bewoners. In april ontmoette ik er Mattias, één van die sportieve enthousiastelingen. Hij vertelde mij dat zijn vereniging Tavelsjö AIK over meerdere gemotoriseerde sneeuwruimers beschikt, waarmee ze vrijwel dagelijks de baan schoonvegen en onderhouden. De voorbije zomer hielden ze een geslaagde crowdfunding-actie, waardoor ze een extra tweedehandstractor konden aankopen om komende winter de baan schoon te vegen. Komende winter zal de baan overal vijftien meter breed zijn. Al in december is het ijs er dik genoeg om de zware tractor veilig te kunnen inzetten. Het succes van de inzamelactie - binnen anderhalve maand was er voldoende geld ingezameld - toont ook aan hoe het hele dorp achter de ijsbaan staat.

Zo lag de ijsbaan erbij op Kerstdag 2016 (Foto: Mattias Bornerberg)


Een nadeel van veel mooie plekjes in het uitgestrekte Zweden, is dat ze moeilijk te bereiken zijn, zeker in de winter. Niet zo voor Tavelsjö. Het dorpje (dat zijn naam deelt met het meer) ligt amper 25 kilometer van de univeristeitsstad Umeå, die zijn eigen internationale luchthaven heeft. Vanuit Umeå kan je vlot met het het openbaar vervoer naar Tavelsjö. Een auto huren is dus niet nodig. In het winterse hoogseizoen rijden er op zaterdag zelfs gratis pendelbussen tussen het stadscentrum en Tavelsjö, speciaal voor de schaatsers. In Umeå zijn er uiteraard tal van hotels, maar je kan ook overnachten in enkele B&B's die vlak bij de natuurijsbaan liggen. Zo waren wij in april te gast bij het erg sympathieke koppel Lena en Mårten. Zij verhuren de hele bovenverdieping van hun huis via Airbnb. Vanuit hun tuin wandel je zo de ijsbaan op.

Gastheer Mårten (rechts) nam ons in april mee voor een tochtje met de slee op het Tavelsjö.


Sinds vorig jaar vindt er op het ijs van Tavelsjö ook een schaatswedstrijd plaats: Tavelsjörännet. Je kunt kiezen uit diverse afstanden (20 of 40 km) én diverse stijlen (op zijn Zweeds en dus met stokken, of op zijn "Hollands" zonder stokken). Nu de welbekende klassieker Vikingarännet nabij Stockholm van de kalender is verdwenen, kan deze wedstrijd de leemte misschien opvullen. Van zodra de definitieve datum voor de editie van 2018 bekend is, zal ik die hier publiceren.


De geveegde baan in januari 2017 (foto's: Tobias Sundqvist)


Wil je meer weten over schaatsen in Tavelsjö? Neem dan gerust contact met mij op via het contactformulier. Ik heb geen enkele commerciële binding of afspraak met Tavelsjö, maar vind het dorpje en de bewoners zo sympathiek, dat ik hen met plezier wil helpen om hun fantastische ijsbaan wat bekender te maken.

Meer informatie is ook beschikbaar bij Visit Umeå.  Over Tavelsjö zelf kan je meer te weten komen via deze link. Voorlopig alleen in het Zweeds, want ik zei het al: Tavelsjö is nog een verborgen parel!





dinsdag 14 november 2017

Kans op vroege winterkou voorlopig nog niet groot

De ijsverwachting heeft voortaan een eigen Facebook-pagina (klik hier) .

Hier en daar beginnen winterliefhebbers wat nerveus te worden. De echte wintermaanden komen dichterbij en zowaar sluipen er een paar koude lijntjes in de ensembles van de weermodellen. Uiteraard is het nog veel te vroeg om al gewag te maken van winterse toestanden, maar laten we toch even kijken waar die winterse lijntjes in het ensemble vandaan komen.

De t2m-pluim van ECMWF, met vanaf dinsdag enkele vorstlijntjes.


De hoogste toppen van de Ardennen mochten de voorbije dagen al eventjes proeven van de winter, met een (tijdelijk) sneeuwdek en vorst tijdens de nachten. Verantwoordelijk daarvoor was een strakke noordelijke stroming op de oostelijke flank van een hogedrukwig boven de Atlantische Oceaan. Die stuurde maritiem polaire lucht onze kant uit. Vooral op grotere hoogte was die lucht behoorlijk koud.

Eergisteren lag er in Mont Rigi nog een sneeuwdekje. Daar blijft vandaag niet veel meer van over.
.

Die hogedrukwig is inmiddels ingezakt. Alleen de "basis" van de anticycloon is overgebleven en die kruipt vandaag het Europese vasteland op. Dat betekent meteen ook dat de stroming krimpt naar het westen tot zuidwesten en dat de winterse trekjes van het weerbeeld in de Hoge Venen verdwijnen. Het sneeuwdekje smelt er opnieuw weg.

De komende dagen trekt het hogedrukgebied verder het Europese vasteland op. Donderdag ligt de kern ervan boven Tsjechië en Hongarije. De wind draait bij ons dan tijdelijk naar de zuidelijke sector. Winterkou vinden we in Europa donderdag alleen nog terug boven het noorden van Scandinavië.

Vrijdag begint er zich boven de noordelijke Atlantische Oceaan een nieuwe hogedrukrug op te richten. We zien een kern ten westen van Ierland aanpunten richting Groenland. Bij ons is de luchtdruk vrijdag vrij hoog (1025 hPa) met weinig drukgradiënt. We krijgen dan dus vrij rustig najaarsweer.

Zaterdag heeft de Atalntische hogedrukrug zich nog wat verder ontwikkeld, waardoor de stroming bij ons weer naar het noordwesten ruimt. Het weerbeeld lijkt dan wat op dat van het vorige weekend, al zijn de buien beduidend minder fel.

Een depressie voor de Noorse kust en een wig boven de Atlantische Oceaan zorgt komend weekend bij ons voor een noordwestelijke stroming.


Zondag lijkt de hogedrukwig opnieuw af te vlakken op zijn noordelijke flank. Het Amerikaanse GFS-model laat dat iets sneller gebeuren dan het Europese ECMWF-model. Het gevolg is in elk geval dat de noordwestelijke stroming opnieuw plaatsmaakt voor een westelijke.

Wat wel opvalt bij zowel ECMWF als GFS: de luchtdruk lijkt hoog te blijven in de omgeving Groenland-IJsland-Spitsbergen. In combinatie met een complex lagedrukgebied in de omgeving van de Baltische Staten en West-Rusland, levert dat koud weer op in Scandinavië. Of die kou later in de periode tot bij ons kan doordringen, is nog maar de vraag. In het eps van ECMWF zijn er op de termijn +180u enkele leden met hoge luchtdruk ten noorden van ons, waardoor de winterkou wat kan doorsijpelen naar onze regio. Dat is de verklaring voor de koudere lijntjes in het ensemble.
Andere leden willen daar niets van weten en berekenen een heel ander scenario. Als we naar het ensemblegemiddelde van ECMWF1400 kijken, zien we voor onze regio toch een voorkeur voor een westelijke stroming en die voert uiteraard geen winterkou aan.

Het ECMWF-ensemblegemiddelde voor volgende week woensdag: koud boven Scandinavië, maar een voorkeur voor een zuidwestelijke stroming bij ons.


Kijken we naar de regio Gent, dan zien we dat er tot en met zondag vrijwel geen kans is op vorst in thermometerhut. Vanaf maandag neemt die kans wat toe, maar ze ligt nooit hoger dan 25 procent. Kans op ijsdagen (met vorst overdag) is er helemaal niet. Het gemiddelde van de berekeningen voor de maxima ligt vanaf vrijdag tot en met het einde van de tiendaagse (en zelfs vijftiendaagse) verwachtingsperiode rond 9°C, uiteraard nog met een grote spreiding.

Kortom: de kans op winterweer is voorlopig nog erg klein.











donderdag 9 november 2017

Opnieuw een guur weekend, mogelijk eerste sneeuwdek in de Hoge Venen

In de nacht van maandag op dinsdag kwam het zoals verwacht tot de eerste vorst in Vlaanderen. In mijn woonplaats Drongen daalde het kwik tot -2°C, in de omgeving van Melle zelfs tot -3°C. Deze vorst was geen blijvertje. De mobiele wig die zorgde voor het heldere en windstille weer is inmiddels alweer van de weerkaarten verdwenen en maakt opnieuw plaats voor novemberse wisselvalligheid.

Dinsdagochtend leverde voor het eerst dit najaar mooie rijpplaatjes op, zoals hier in Drongen.


Precies een jaar geleden viel er in de Zweedse hoofdstad Stockholm een (voor november) recordpak sneeuw van 40 cm. Daar is dit jaar geen sprake van. Het kwik klimt er vandaag en morgen nog vlot boven de +5°C. Overigens was het bewuste pak sneeuw in Stockholm van vorig jaar maar een kort leven beschoren. Op 20 november was alle sneeuw er weer gesmolten.

Als we de sneeuwkaart van Zweden van vandaag vergelijken met die van vorig jaar, dan zien we dat er nu wel meer sneeuw ligt in het uiterste noorden (Lapland) dan vorig jaar. Toen viel de novembersneeuw vooral in het midden van het land. De kans dat de sneeuw die nu in het noorden ligt ook nog volledig wegsmelt, is niet zo groot. In de gemeente Kiruna bijvoorbeeld ligt het kwik vanaf morgen een week lang permanent tussen de -3 en -12°c, terwijl er geregeld sneeuw zal bijvallen.



Terug naar het weer bij ons in Vlaanderen. Deze ochtend is een zwak koufront over onze regio getrokken. Het was verbonden aan een depressiekern nabij Spitsbergen. Vanavond volgt een weinig actief warmfront, al snel gevolgd door het koufront. Dit frontaal systeem is verbonden aan een lagedrukgebied boven de Noorse Zee.
Morgen komen we in een westelijke stroming terecht. Die stroming voert opnieuw een frontaal systeem mee, maar ook dit exemplaar is niet echt actief. Dat verandert op zaterdag. De stroming ruimt dan verder door naar het noordwesten en voert onstabiele, maritiem polaire lucht aan. Dat merken we vooral op zondag, als een hele buientrein vanover de Noordzee over onze regio dendert. De luchtmassa is op grotere hoogte koud genoeg om boven de hoogste toppen van de Ardennen enkele sneeuwbuien op te leveren. Mogelijk ligt er zondagavond en maandagochtend een sneeuwdek van enkele centimeter bij licht negatieve temperaturen. Dat wordt dan het eerste echte sneeuwdek van dit najaar voor die regio.

Maandag houdt een hogedrukrug boven de Atlantische Oceaan een noordelijke tot noordwestelijke stroming in stand. De bovenluchten zijn vrij koud, maar het zeewater warmt de onderste luchtlagen op. Vanaf dinsdag lijkt de hogedrukwig aan de noordelijke kant af te brokkelen. Het zuidelijke deel van de anticycloon kruipt het Europese vasteland op. Het zou dan droger en rustiger worden. De temperatuursverwachting wordt dan wel onzeker (zie langetermijnverwachting).

Concreet levert dit voor de regio van Gent het volgende weerbeeld op:

Vandaag donderdag 9 november 2017


  • Weerbeeld: hardnekkige wolkenvelden en enkele opklaringen wisselen elkaar af. Het blijft vrijwel de hele dag droog.
  • Maximumtemperatuur: 11°C
  • Wind: 2 à 3 Bft uit ZW.


Vanavond en vannacht


  • Weerbeeld: de opklaringen verdwijnen. Nu en dan valt er wat lichte regen of motregen. Het tweede deel van de nacht is het opnieuw droog.
  • Temperatuur: minima rond 7 à 8°C.
  • Wind: 3 Bft uit ZW, ruimend naar WZW.

Morgen vrijdag 10 november


  • Weerbeeld: voor de middag is het zwaarbewolkt tot betrokken met nu en dan wat regen. Na de middag verschijnen er brede opklaringen en is het droog. 's Avonds laat en in de nacht van morgen op overmorgen is het opnieuw zwaarbewolkt met regen.
  • Temperatuur: maximum 12°C.
  • Wind: 3 en tijdelijk 4 Bft uit WNW. 's Avonds valt de wind tijdelijk weg.


Zaterdag 11 november (Wapenstilstand)


  • Weerbeeld: de dag begint betrokken met regen. Na de middag is het overwegend droog, met enkele schuchtere opklaringen. 
  • Temperatuur: minima rond 7°C, maxima rond 11°C.
  • Wind: 's ochtends 1 à 2 Bft uit ZZW. Overdag ruimt de wind naar NW en neemt hij toe tot 4 Bft.

Zondag 12 november


  • Weerbeeld: we krijgen een gure en erg wisselvallige zondag, met enkele stevige buien. Tussendoor zijn er ook zonnige perioden. Tijdens de buien is onweer mogelijk en kan er wat hagel vallen. (Op de hoogste toppen van de Ardennen kan er sneeuw vallen).
  • Temperatuur: minima rond 3°C, maxima rond 7°C.
  • Wind: 's ochtends 2 Bft uit WZW. Al snel ruimt de wind naar NW en neemt hij toe tot 4 Bft. 


Maandag 13 november


  • Weerbeeld: ook maandag blijft het nog erg wisselvallig, met enkele stevige buien. De aangevoerde luchtmassa is wat minder koud dan op zondag.
  • Temperatuur: minima rond 4 à 5°C. Maxima rond 9 à 10°C.
  • Wind: 3 à 4 Bft uit NNW.

Verdere vooruitzichten (dinsdag 14 november tot en met zaterdag 18 november)

Meest waarschijnlijk komen we dus onder de invloed van hoge luchtdruk. Het wordt in dat geval droger en rustiger, maar de temperatuur is sterk afhankelijk van de precieze ligging van de drukgebieden, die voorlopig uiteraard nog niet exact in te schatten is. Helemaal zeker is de invloed van hoge luchtdruk nog niet. Binnen het eps van ECMWF zijn er ook nog een behoorlijk aantal leden die een Atlantische depressie tot onze omgeving laten doordringen. Ook het Amerikaanse model lijkt een voorkeur te hebben voor de variant met de Atlantische depressie die invloed uitoefent tot onze omgeving. De onzekerheid is dus behoorlijk groot.

Het gemiddelde van de berekeningen voor de minimumtemperatuur in onze regio ligt meestal rond +2°C, maar er is de hele periode kans op vorst in thermometerhut (meestal tussen de 10 en 25 procent kans). Het gemiddelde van de berekeningen voor de maxima ligt meestal rond +8°C. De kans dat de maxima niet boven de kaap van de +5°C geraken in de regio Gent, is voorlopig erg klein.

De Hoge Venen krijgen waarschijnlijk eerst een licht winters weerbeeld. Een sneeuwdek van enkele centimeter is er begin volgende week goed mogelijk. Het vriest er vrijwel elke nacht en de maxima liggen meestal rond +3°C. Later in de periode wordt het er waarschijnlijk wat zachter.





vrijdag 3 november 2017

Dinsdagochtend mogelijk eerste nachtvorst in Vlaanderen

De ergste vrieskou in het noorden van Scandinavië (zie vorige bijdrage) is zoals verwacht alweer verdreven. De westenwind is er aangewakkerd en heeft de onderste koude luchtlaag grotendeels weggevaagd. In Pajala (Zweeds Lapland) steeg het kwik van -21,3°C eergisterochtend tot +0,9°C gistermiddag. Deze ochtend vroor het er licht. Ook de komende week zullen licht positieve en licht negatieve temperaturen elkaar daar blijven afwisselen, met toch de meeste nadruk op de vorst.

De Scandinavische kou komt dus voorlopig niet naar het zuiden afzakken. Bij ons is het zelfs zacht voor de tijd van het jaar.

Een oud warmfront ligt vandaag de hele dag boven onze omgeving, maar is aan het oplossen. We krijgen dus geregeld de zon te zien. Boven Bretagne ontstaat vanavond een kleine en ondiepe depressiekern die vervolgens naar het noorden trekt. Rond deze kern ligt een occlusiefront gedraaid. Het is een heel kleinschalig systeempje, dat momenteel nog in ontwikkeling is. Dat maakt een gedetailleerde verwachting voor morgen vrij lastig.

Het satellietbeeld van deze ochtend: velden met lage bewolking, maar ook opklaringen. 


Van zodra het kleine weersysteem morgen naar het noorden weggetrokken is, begint een dubbel koufront aan de oversteek van onze regio, van west naar oost. Achter deze fronten komen we zondag in onstabiele, maritiem polaire lucht terecht. Maandag blijft de lucht eerst nog onstabiel, maar later op de dag trekt een mobiele wig over onze regio. Die zorgt tijdelijk voor zonnig weer. Ook in de nacht van maandag op dinsdag ligt de wig nog boven onze omgeving. Dat zou voor de ideale omstandigheden kunnen zorgen om de eerste stralingsvorst van het najaar in onze omgeving mogelijk te maken.

Dinsdag nadert vanuit het zuiden een nieuw koufront. Voor dit front uit krimpt de wind naar het zuiden. Het duurt waarschijnlijk tot woensdag voor het front effectief over onze regio trekt. De kans op nachtvorst neemt dan opnieuw af.

Klik hier voor de weersverwachting aan onze kust.

De verwachting voor de regio Gent:

Vandaag vrijdag 3 november 2017


  • Weerbeeld: het oplossende warmfront zorgt soms nog voor wat bewolking, maar er zijn ook zonnige perioden. Tegen de avond komt er opnieuw meer bewolking opzetten. Het is nog altijd zacht voor de tijd van het jaar.
  • Maximumtemperatuur: 14°C
  • Wind: zwak (1 à 2 Bft) uit de zuidelijke sector.


Vanavond en vannacht


  • Weerbeeld: vanavond wordt het zwaarbewolkt tot betrokken en na middernacht begint het te regenen.
  • Temperatuur: minima rond 7°C.
  • Wind: zwak (1 Bft) uit ZO.

Morgen zaterdag 4 november


  • Weerbeeld: voor de middag krijgen we allicht nog een paar opklaringen, maar tijdens de bewolkte perioden kan er ook al wat regen vallen. Na de middag is het zwaarbewolkt tot betrokken en valt er meer regen. De verwachting is wel vrij onzeker (zie inleiding). Details kunnen nog wat schuiven.
  • Temperatuur: maximum 13 à 14°C in de regio van Gent. Voor de echt zachte lucht (15 à 16°C) zult u naar de Kempen of Limburg moeten.
  • Wind: de wind neemt 's ochtends snel in kracht toe en rond de middag staat er 4 à 5 Bft uit Z. 's Avonds ruimt de wind naar W en neemt hij weer iets in kracht af.


Zondag 5 november


  • Weerbeeld: dit wordt een licht wisselvallige dag. Brede opklaringen maken nu en dan plaats voor een bui. Echt fel lijken de buien niet te gaan uitpakken. De meeste buien zijn trouwens voor de kuststreek.
  • Temperatuur: minima rond 5°C, maxima rond 9 à 10°C.
  • Wind: 3 à 4 Bft uit ZW, ruimend naar W.

Maandag 6 november


  • Weerbeeld: eerst kan er nog een bui vallen, maar het grootste deel van de dag is het droog en zelfs vrij zonnig.
  • Temperatuur: minima rond 6°C, maxima rond 11°C.
  • Wind: 3 Bft uit NW, ruimend naar W. 's Avonds en 's nachts wordt het windstil.


Dinsdag 7 november


  • Weerbeeld: de mobiele wig zorgt voor een heldere ochtend met weinig wind. Het kan dus flink afkoelen, maar er is ook kans op mist. Als de mist is opgetrokken, wordt het vrij zonnig.
  • Temperatuur: minima rond +2°C in de bebouwde kom en rond -1°C op het platteland. Mogelijk krijgen we dus de eerste vorst in thermometerhut in onze omgeving, al blijft het afwachten of bewolking geen roet in het eten komt gooien. Maxima rond 9°C.
  • Wind: zwak (1 à 2 Bft) uit veranderlijke richting, later uit de zuidelijke sector.

Verdere vooruitzichten (woensdag 8 november tot en met zondag 12 november)

Waarschijnlijk komen we op de noordelijke flank te liggen van een hogedrukgordel. Er staat dan een zwakke westelijke stroming, waarbij het actiefste deel van de storingen ten noorden van onze regio blijft.
Vanaf woensdag wordt de kans op lichte vorst tijdens de nacht opnieuw kleiner: eerst nog rond 10 procent, maar later in de periode rond 5 procent. De maxima liggen meestal rond 10°C.

De temperatuurpluim voor het zuiden van Nederland. Vooral op dinsdagochtend is er kans op nachtvorst. Laat u niet misleiden door de rode lijn (operationele run) op woensdag. De onzekerheid is dan al veel groter. (Bron grafiek: weerplaza.nl)


woensdag 1 november 2017

Zachte Allerheiligenperiode, vanaf zondag guurder weer

De prijs voor het meest misleidende weerartikel gaat vandaag naar de online-versie van De Standaard. "Temperaturen nemen flinke duik en eerste sneeuw komt eraan" luidt het daar. Dat is wel heel vergezocht. U hoeft voorlopig de slee nog niet boven te halen, ook niet als u deze herfstvakantie nog naar de Hoge Venen trekt. Integendeel zelfs. Zaterdag komen we in een erg zachte luchtmassa terecht.

De weerkaart deze middag.


Allerheiligen 2017 verloopt aan de zachte kant. We bevinden ons vandaag immers in de brede warme sector van een depressiekern tussen IJsland en Noorwegen. Morgen trekt het weinig actieve koufront van noordwest naar zuidoost over onze regio. Achter dit front bevindt zich iets koelere, maritiem polaire lucht. Het front komt vrijdag boven het noorden van Frankrijk tot stilstand en lost er op.

Zaterdag bevinden we ons op de westelijke flank van een hogedrukgebied met kern boven de Balkan en Slovakije. We komen dan tijdelijk in een zuidelijke stroming terecht en in die stroming trekt een warmfront mee. Het wordt dan erg zacht voor de tijd van het jaar, maar de frontpassage gaat wel gepaard met regen. Zondag trekt het hogedrukgebied zich terug naar het oosten en ruimt de stroming bij ons abrupt naar het noordwesten. We krijgen dan opnieuw te maken met koelere, maritiem polaire lucht. Maar van vorst en sneeuw is er voorlopig nog geen sprake.

In het noorden van Scandinavië is het wel al behoorlijk koud. In Pajala, een plaatsje in Zweeds Lapland op de grens met Finland, daalde het kwik de voorbije nacht tot -21,4°C. Ook in Finland gingen ze de voorbije nacht op veel plaatsen onder de -20°C. Er ligt in die regio al sneeuw. Een hogedrukwig zorgde voor vrijwel windstil en helder weer. Ideale stralingsomstandigheden dus.
Die Noord-Scandinavische kou is nog niet meteen een blijvertje. De wind draait er de komende dagen naar het zuidwesten, waardoor de scherpste kantjes van de kou er weer af gaan, vooral dan in Finland. In Zweeds Lapland lijkt de kou zich de komende tien dagen wat beter te kunnen handhaven.

Uit het noorden van Scandinavië kwamen deze ochtend wel al ijzige plaatjes, zoals hier in het Zweedse Jukkassjärvi. (bron: webbkameror.se)


Maar zoals gezegd: van vorst en sneeuw is de komende week bij ons in Vlaanderen nog geen sprake.
Voor de verwachting aan zee kunt u zoals altijd terecht op de website van het Kustweerbericht.

De verwachting voor de regio Gent:

Vandaag woensdag 1 november 2017


  • Weerbeeld: we liggen momenteel op de grens tussen een uitgestrekt wolkendek boven Nederland en een zonnig gebied boven Frankrijk en België. Een groot deel van de dag is het dus zonnig, al drijft er af en toe wel wat hoge en middelhoge bewolking over. Het blijft de hele dag droog en het is zacht voor de tijd van het jaar.
  • Maximumtemperatuur: 14 à 15°C
  • Wind: 3 Bft uit ZZW tot Z. 


Vanavond en vannacht


  • Weerbeeld: licht bewolkt en droog. Er onstaat nevel en lokaal ook wat grondmist op het platteland in de omgeving van vochtige weidegronden.
  • Temperatuur: minima rond 5°C in het stadscentrum en rond 3°C lokaal op het platteland.
  • Wind: 2 Bft uit Z tot ZW.

Morgen donderdag 2 november


  • Weerbeeld: de dag begint vrij zonnig, maar nog voor de middag komt er bewolking binnendrijven vanuit Nederland. Er is een kleine kans op een buitje, maar op de meeste plaatsen blijft het droog.
  • Temperatuur: maximum 13°C.
  • Wind: 2 Bft uit de westelijke sector. 's Avonds laat wordt het vrijwel windstil.


Vrijdag 3 november


  • Weerbeeld: het is de hele dag wisselend en soms zwaarbewolkt, maar het blijft droog. In de nacht van vrijdag op zaterdag begint het te regenen.
  • Temperatuur: minima rond 7°C, maxima rond 13°C.
  • Wind: 's ochtends windstil, overdag staat er een zwakke wind (1 à 2 Bft) uit de zuidelijke sector.

Zaterdag 4 november


  • Weerbeeld: het is de hele dag zwaarbewolkt met perioden van regen. Er wordt voorlopig tussen 2 en 5 mm neerslag verwacht voor onze regio. In de warme sector is het wel zacht voor de tijd van het jaar.
  • Temperatuur: minima rond 8°C, maxima rond 15°C.
  • Wind: 2 Bft uit ZO, ruimend naar ZZW tot ZW en iets toenemend tot 3 Bft.


Zondag 5 november


  • Weerbeeld: opklaringen en soms felle buien wisselen elkaar af. De aangevoerde luchtmassa wordt in de loop van de dag kouder. s' Ochtends is het dus zachter dan in de namiddag.
  • Temperatuur: de ochtendtemperatuur ligt rond 11°C, maar tegen de avond is het afgekoeld tot 8 of 9°C.
  • Wind: eerst zwak en veranderlijk. Waarschijnlijk nog in de loop van de voormiddag draait de wind naar NNW en neemt hij abrupt toe tot 4 à 5 Bft. De timing van deze frontpassage is nog wat onzeker.

Verdere vooruitzichten (maandag 6 november tot en met vrijdag 10 november)

De luchtdruk in onze omgeving stijgt. Het gemiddelde van de 51 ensemble-leden van het eps van ECMWF ligt boven de 120 hPa voor onze regio. Bij deze ontwikkeling is nog geen eenduidig weerbeeld mee te geven. De kans op neerslag is vrij klein, de temperatuur hangt af van de precieze positie van de wigas. Voor de regio Gent liggen de maxima in deze periode gemiddeld rond 10°C; de minima gemiddeld rond +3°C. In heldere en windstille nachten kan het wat kouder worden. De kans op lichte vorst in thermometerhut ligt vanaf dinsdag tussen 10 en 15 procent voor westelijk Vlaanderen.

Voor de omgeving van Mont Rigi (Hoge Venen) is de kans op lichte nachtvorst begin volgende week 50 procent. De kans op ijsdagen (waarbij het kwik ook overdag onder het vriespunt blijft) is ook voor de Hoge Venen nog nihil. De kans dat er op de Hoge Venen begin volgende week sneeuw valt, is volgens het eps van ECMWF0100 nooit groter dan 6 procent en meestal gewoon 0 procent. Laat die slee dus nog waar wat op zolder of in de bergplaats staan.