donderdag 29 januari 2015

Situatie voor morgen erg onzeker

(Dit is een update van de uitgebreide verwachting in mijn vorige bijdrage)

De weerkaarten voor morgen zijn bijzonder lastig. Er lijkt in onze omgeving een kleine depressiekern te ontstaan, die door alle weermodellen anders wordt berekend. De positie van die kern is allesbepalend voor ons weerbeeld. Om de kern heen ligt immers ook een neerslaggebied.
Blijft de kern ten noorden van ons, dan waait de wind (krachtig) van over zee en valt er regen of hooguit kletstnatte sneeuw bij temperaturen rond 3 of 4 graden.
Komt de kern vlak boven ons te liggen (zoals het Amerikaanse weermodel deze ochtend berekende, zie het kaartje hierbij), dan staat er tijdelijk weinig of geen wind. De regen kan dan overgaan in sneeuw, die tijdelijk blijft liggen.
Komt de kern nog iets meer ten zuiden terecht, dan kan de combinatie van de ingedraaide occlusie en een aflandige wind zorgen voor langdurige sneeuwval en de vorming van een behoorlijk sneeuwdek bij een temperatuur die maar net boven het vriespunt uitkomt.
Welke van de bovenstaande scenario's morgen uiteindelijk zal uitkomen, is nu nog niet in te schatten. Soms moet de weerman/weervrouw toegeven dat de onzekerheid te groot is om boude uitspraken te doen.

Het Amerikaanse weermodel voorziet de secundaire depressiekern morgenvoormiddag pal boven ons land.
De 06Z-run van het Alaro-model geeft ook mooi de complexiteit van de situatie mee. Die berekent de kern een stuk zuidelijker dan GFS00, waardoor de neerslag zelfs het westen van Vlaanderen niet bereikt. Maar voor hetzelfde geld ligt het hele systeem morgenochtend uiteindelijk 100 km noordelijker. Afwachten en nowcasten is de boodschap.


woensdag 28 januari 2015

Volgende periode met kwakkelweer

Een koufront dat deze namiddag over ons land trekt, betekent meteen de overgang naar een nieuwe periode met kwakkelweer. Achter dit front zit vooral op grote hoogte erg koude lucht. Op 500 hPa zakt de temperatuur vannacht en morgen naar -35°C. In de onderste luchtlagen is de afkoeling veel minder uitgesproken. De wind blijft de komende dagen van over de relatief warme Noordzee waaien. Met temperaturen op 850 hPa (1500 meter) die niet dieper zakken dan -7°C en een aanlandige wind, hoeven we in het westen van het land niet meteen diep winterse toestanden te verwachten.

Vandaag woensdag trekt zoals gezegd een koufront over onze omgeving. Die doortocht kan deze namiddag gepaard gaan met veel wind, tot 5 à 6 Bft in het binnenland. We verwachten rond 5 mm neerslag. De wind ruimt tegen de avond van het zuidwesten naar het westnoordwesten. De bovenluchten koelen af, waardoor er op het einde van de neerslagzone in het binnenland misschien wat natte sneeuwvlokken kunnen dwarrelen, maar droge sneeuw valt er zeker niet.

Komende nacht blijft in het westen van Vlaanderen de temperatuur positief. Aan de grond kan het wel lichtjes vriezen. In het tweede deel van de nacht is er kans op een winterse bui. Vooral boven zee kunnen die erg fel zijn, door het contrast tussen het warme zeewater en de ijskoude lucht op grote hoogte. Zelfs een onweersbui is daar mogelijk. Als een felle bui het westen van Vlaanderen bereikt, kan de natte sneeuw eventjes blijven liggen, maar een permanent sneeuwdek zit er niet in.

Dat geldt ook voor morgen donderdag. De buien kunnen fel zijn, mogelijk zelfs met onweer aan de kust. De verdampende en smeltende neerslag kan de lucht tijdelijk afkoelen tot dicht tegen nul graden, zodat het tijdelijk wat wit wordt, maar tussen de buien door ligt het kwik veel te hoog om voor een mooie witte wereld te zorgen. In de omgeving van Gent liggen de maxima rond 5°C, aan de kust zelfs rond 6°C.

Op 850 hPa koelt de bovenlucht morgen af tot -6°, maar met een aanlandige wind volstaat dat niet om droge sneeuw te krijgen.


In de nacht van donderdag op vrijdag liggen de minima rond het vriespunt. Vrijdag overdag bereikt een nieuwe neerslagzone onze omgeving. De eerste neerslag kan wat winters zijn, maar daarna valt er gewone regen, bij temperaturen rond 4 of 5 graden. Ook de nacht van vrijdag op zaterdag schommelen de minima rond het vriespunt.

Zaterdag en zondag verandert er weinig. Er valt nu en dan een regenbui of winterse bui bij maxima in het westen van Vlaanderen rond 5°C en 's nachts minima rond het vriespunt. Dat is ook het weerbeeld voor een groot deel van volgende week. Mogelijk vriest het 's nachts licht, maar de maxima blijven ruim positief. Echt winterweer lijkt er nog niet in te zitten en van de vorming van een ijsvloer, laat staan van schaatsmogelijkheden, is voorlopig nog geen sprake.


maandag 26 januari 2015

"Vuil" winterweer komt terug

Na een paar zachte dagen, keert donderdag het "vuile" winterweer terug. Het gaat 's nachts opnieuw licht vriezen, overdag is het een paar graden boven nul. Er valt geregeld winterse neerslag. Dat kan zowel regen, smeltende sneeuw als sneeuw zijn.
Echte felle winterkou is er nog niet op komst. Een stevige ijsvloer met schaatsijs hoeven we voorlopig dus niet te verwachten.
(Later meer)

vrijdag 23 januari 2015

Dooifront kan zorgen voor ijzel

De neerslagzone voor vannacht en morgenochtend zal in West- en Oost-Vlaanderen allicht geen sneeuw opleveren. Rond 2 uur vannacht begint het aan de kust te regenen. Vlak aan zee zal dat weinig problemen opleveren. Er zit in de kustregio weinig vorst in de grond en ook de luchttemperatuur loopt al snel op boven het vriespunt.

De neerslagzone trekt vrij snel het binnenland in. Rond 3 uur vannacht bereikt ze de regio van Gent. Daar kan ze al meer problemen opleveren. In de verticale opbouw van de atmosfeer zien we op dat moment een zogenaamde "ijsdriehoek" (zie grafiek hierbij). Dat betekent dat de temperatuur in de onderste luchtlagen negatief is, maar daarboven zit een luchtlaag met positieve temperaturen. In die warme luchtlaag smelt de sneeuw tot regendruppels. Die raken vervolgens onderkoeld in de koude onderste luchtlagen (ijzel), of vriezen aan op de bevroren grond (aanvriezende regen).

Vanaf 7 uur morgenochtend blijft het droog aan de kust. Rond 9 uur wordt het ook droog in de regio Gent. De temperatuur is er dan al opgelopen tot boven het vriespunt.
In het oosten van Vlaanderen is de situatie ingewikkelder. Daar valt eerst sneeuw, later tijdelijk ijzel en vervolgens opnieuw sneeuw. Pas helemaal op het einde van de neerslagzone gaat de sneeuw over in regen.

Rond de middag wordt het ook droog aan de grens met Nederlands Limburg.
Ik ga hier niet strooien met waarschuwingen en goochelen met codes geel, oranje, pimpelpaars of rood. Als je vannacht of morgenochtend de weg op gaat: hou het weer en temperatuur goed in de gaten en gebruik jullie gezond verstand.

(Bron grafiek: WRF-model via meteociel.fr)

woensdag 21 januari 2015

Vikingarännet op zondag 8 februari

(Update 4 februari: omdat er te veel sneeuw op het ijs ligt, is de Vikingarännet 2015 helaas definitief afgelast.)

De datum van de Vikingarännet, zeg maar de Zweedse Elfstedentocht, is vastgelegd op zondag 8 februari 2015.
De Vikingarännet is een natuurijsklassieker van 80 kilometer, tussen de steden Uppsala en Stockholm. Er is een wedstrijdversie voor licentiehouders en een toertochtversie. De meeste deelnemers rijden op de Zweedse manier: met hoge combi-schaatsen en stokken. Vooral in de wedstrijd wordt ook met "gewone" klapschaatsen gereden.
Een mooi en typisch Zweeds fenomeen is de Tjejrännet, de "Meidentocht". Zoals de naam al zegt, mogen aan deze wedstrijd/tocht van 35 kilometer alleen vrouwen en meisjes deelnemen.


Normaal gezien vindt de Vikingarännet elk jaar plaats, maar vorig jaar was de winter zelfs in Zweden zo zacht dat het ijs in de provincies Uppsala Län en Stockholm Län te onbetrouwbaar was en de Vikingarännet moest worden geschrapt. Gelukkig verloopt deze winter weer wat kouder. Het is nog niet zeker of de tocht op het klassieke traject kan worden gereden, maar de organisatoren houden een alternatief achter de hand.

Meer informatie op deze website (Engelstalig) van de Vikingarännet.


De Vikingarännet: schaatsen op natuurijs van Uppsala naar Stockholm  in een uniek decor. (Foto: www.vikingarännet.com)

maandag 19 januari 2015

Geen ijs te verwachten

Deze website kan voor de tweede winter op rij haar naam helaas niet waarmaken. Er valt gewoonweg geen ijs te verwachten. Toch geen natuurijs dat dik - laat staan veilig - genoeg is om op te schaatsen. Ook niet de komende twee weken, zoals het er nu naar uit ziet.
Het blijft nog een paar dagen licht winters, met wat lichte vorst tijdens de nachten en nu en dan wat winterse neerslag. Tot ijsvorming van betekenis leidt dat jammer genoeg niet.
Na het weekend lijkt er weer een westelijke component in de wind te komen en gaan de temperaturen wat omhoog. Het blijft wisselvallig, maar de kans op vorst of andere winterse toestanden wordt opnieuw kleiner.

woensdag 14 januari 2015

Overgang naar rustiger en kouder weer

De westcirculatie draait nu al weken op volle toeren, maar lijkt vanaf het weekend te gaan stokken. De voorbije dagen trok de ene na de andere diepe depressiekern van de Atlantische Oceaan richting Scandinavië. Dat gebeurt morgen en overmorgen opnieuw, maar dan begint de depressiekern boven het noorden van Europa op te vullen, terwijl er niet meteen meer een opvolger op komst is. Boven de Atlantische Oceaan lijkt zich tijdens het weekend een hogedrukrug op te bouwen. Dat kan bij ons zorgen voor kouder, zelfs licht winters weer.

We houden al meteen een grote slag om de arm. Het afbreken van een strakke westcirculatie is een uiterst delicaat proces, waar de weermodellen zich al meermaals de tanden op stuk hebben gebeten. Vanaf de termijn +96 uur (in dit geval dus zondag) is de verwachting in dit geval erg onzeker, zelfs als het ensemble er vrij solide uitziet. Het zou niet de eerst keer zijn dat de globale weermodellen zich "bedenken" en dat de westcirculatie uiteindelijk toch gewoon doordendert.

Maar laten we er vanuit gaan dat de evolutie in de weermodellen grotendeels correct is. Waar kunnen we ons de komende dagen dan aan verwachten?
Op de korte termijn in de eerste plaats aan een opwarming. De koude bovenluchten zorgen vandaag (woensdag) nog voor wat winterse buien in Vlaanderen en sneeuwbuien in de hoge Ardennen. Dat is maar erg tijdelijk. De eerder genoemde Atlantische depressie stuurt vannacht en morgen donderdag opnieuw erg zachte zeelucht naar onze omgeving. Dat gaat gepaard met heel wat regen en wind. De maxima liggen morgen in de buurt van de 10°C. Morgennamiddag trekt het koufront dan over ons land en komen we opnieuw in wat koelere lucht terecht.

De temperatuur op 850 hPa (ongeveer 1500 meter): morgenochtend bevinden we ons duidelijk in de warme sector van de depressiekern boven Schotland.


Vrijdag is een overgangsdag. Er vallen nog een paar buien, maar in de loop van de namiddag gaat de wind luwen. De maxima liggen rond 7 of 8 graden. Als de opklaringen in de nacht van vrijdag op zaterdag breed genoeg zijn, kan het al licht vriezen. Zaterdag zorgt de opbouw van de hogedrukrug boven de oceaan ervoor dat de bovenluchten afkoelen. Een ondiepe depressiekern ligt in onze buurt. De neerslagzone die aan deze kern verbonden is, bereikt ons waarschijnlijk zondag. Het zal van de exacte positie van deze kern afhangen of de neerslag valt als regen, smeltende sneeuw of sneeuw. Het is momenteel nog gevaarlijk om daar al precieze uitspraken over te doen. De maxima liggen zaterdag en zondag rond een graad of 3, de minima zondagochtend rond of iets onder het vriespunt.

De temperatuur op 850 hPa zaterdagochtend. De bovenluchten zijn duidelijk afgekoeld, waardoor de kans op winterse neerslag toeneemt.


Volgens het ensemble van ECMWF maken we dan begin volgende week de meeste kans op een licht winters weertype. De maxima liggen enkele graden boven het vriespunt, in de nachten vriest het licht of misschien zelfs matig (onder andere afhankelijk van een eventueel sneeuwdek). Er is elke dag kans op wat winterse neerslag, maar grote hoeveelheden worden er voorlopig niet verwacht.

De temperatuurpluim toont duidelijk de afkoeling vanaf zaterdag. Ondanks de vrij grote eensgezindheid, houden we toch een slag om de arm. Modellen gaan moeilijk om met de afbraak van een westcirculatie. (Bron grafiek: weerplaza.nl)

donderdag 8 januari 2015

Winter in geen velden of wegen te bespeuren

De weerkaarten ogen de komende dagen bijzonder dynamisch. Een trein van diepe depressiekernen raast van west naar oost over de noordelijke Atlantische Oceaan en laat daarbij geen enkele ruimte voor winterweer in onze omgeving. 

De komende week verloopt zacht en winderig. Vandaag trekt een erg actief koufront over onze omgeving, met veel regen. Ook morgen en zaterdag trekken frontale systemen over ons land, maar die zijn wat minder actief. Zondag krijgen we een droge, maar winderige dag. Maandag staat al een volgende storing op het programma.

De westelijke stroming voert uiteraard zachte zeelucht aan. Vooral vrijdag en zaterdag zijn erg zachte dagen, met maxima rond 12 of zelfs 13°C.  Na de doortocht van het koufront zaterdag, komen we in iets frissere lucht terecht. Zondag liggen de maxima rond 7°C, de dagen daarna rond 9°C. De minima lijken de eerstkomende week niet meer in de buurt van het vriespunt te komen.



De vijftiendaagse EPS-pluim hierboven is duidelijk: de eerste tien dagen maakt de winter totaal geen kans. Daarna zien we een paar koudere berekeningen opduiken, met wat lichte vorst in de nacht. Het ensemblegemiddelde blijft wel ruim positief. Ook in de maandverwachting van het ECMWF-model blijft het ensemblegemiddelde voor de temperatuur op 2 meter tot en met begin februari ruim boven het langjarig gemiddelde. Dat betekent dat de meeste van de 51 berekeningen niet met winterweer op de proppen komen, ook niet op de lange termijn.

Kortom: van schaatsen op natuurijs in Vlaanderen of Nederland, is de komende weken nog geen sprake.

donderdag 1 januari 2015

Klein woordenboek voor de winterliefhebber



Dakvorst: bevriezingsverschijnselen op een (plat) dak. De uitstraling van zo'n dak is groot, waardoor het er eerder vriest dan aan de grond. Dakvorst kan al voorkomen bij luchttemperaturen op waarnemingshoogte van +5°C.

Autodakvorst: specifieke vorm van dakvorst.

Grondvorst: precies zoals de naam het zegt, vorst aan de grond. Bij perfecte uitstralingsnachten kan grondvorst voorkomen terwijl de temperatuur op anderhalve meter hoogte in thermometerhut nog +4°C is.

Nachtvorst: in Vlaanderen (heel logisch) vorst tijdens de nacht op officiële waarnemingshoogte, in Nederland (heel onlogisch, maar dat beseffen ze zelf niet) synoniem voor grondvorst.

Natte sneeuw: sneeuwvlokken die tijdens het vallen al smelten, maar wel nog duidelijk herkenbaar zijn als sneeuw. In Vlaanderen ook (heel logisch) "smeltende sneeuw" genoemd.

Natte flatsen: sneeuwvlokken die grotendeels gesmolten zijn als ze de grond bereiken en nog amper herkenbaar zijn als sneeuw.

Dakraamsneeuw: neerslag waarvan alleen bij grondige studie te zien is dat er ook nog enkele ijskernen van grotendeels gesmolten sneeuwvlokken tussen zitten. Het dakraam leent zich uitstekend voor dergelijke studie. De weerleek ziet alleen maar regen.

Voorruitsneeuw: synoniem voor dakraamsneeuw.

Drab: tussenvorm tussen natte flatsen en natte sneeuw.

Drabdek: vrijwel gesloten dek van natte (smeltende) sneeuw.

Papsneeuw: Vlaams voor drabdek.

Kiekenpluimen: extreem grote sneeuwvlokken, meestal een vorm van natte sneeuw.

Zakdoekensneeuw: de overtreffende trap van kiekenpluimen.

Droge sneeuw: sneeuw die valt bij een natteboltemperatuur lager dan 0°C.

Witte goud: zie droge sneeuw.

Lantaarnpaalstaren: intensief turen om de eerste sneeuwvlokken in het licht van een lantaarnpaal te zien dwarrelen.

Zwarte-autostaren: intense zoektocht naar minuscule vlokjes motsneeuw, met de hulp van een donkere achtergrond.

Oranje terreur: de inzet van strooiwagens bij een bestaand sneeuwdek, bij een nog te vormen sneeuwdek, of bij een onbestaand sneeuwdek dat om één of andere ondoorgrondelijke reden alleen door de strooidiensten zélf wordt verwacht.

Draberdeen: winters webcambeeld van een drabdek in een bepaalde stad in Schotland. Kan bij een noordwestelijke stroming de voorbode zijn van de vorming van enkele natte flatsen in de Lage Landen.

Belflats: idem als Draberdeen, maar dan van een stad in Noord-Ierland.

Elders: plaats waar er bijna altijd veel sneeuw valt.


Hier: plaats waar er bijna nooit veel sneeuw valt.