donderdag 22 februari 2018

Natuurijs groeit aan vanaf zondag

Het heeft nu al twee nachten op rij licht gevroren in Vlaanderen, maar dat is nog maar een voorproefje van het vriesweer dat ons volgende week te wachten staat. Een erg koude luchtmassa die nu nog boven Rusland en Scandinavië ligt, zet zich in beweging naar onze omgeving. De bovenlucht is zo koud, dat het vanaf zondag zelfs op zonovergoten dagen het moeilijk wordt om overdag het vriespunt te halen. Met 's nachts meestal matige vorst, kunnen we er van uit gaan dat er natuurijs zal ontstaan.


De analysekaart van deze ochtend, zoals getekend door de Duitse weerdienst.


Vandaag zien we op de weerkaart hoge luchtdruk ten noordoosten van onze regio, met diverse grondkernen boven Scandinavië en de Baltische regio. Boven de Middellandse Zee ligt er een ondiepe depressie. Daardoor is de wind bij ons al naar het oostnoordoosten gedraaid en wordt vrij koude landlucht aangevoerd. De temperatuur op 850 hPa ligt vandaag boven ons hoofd rond -8°C. Op een zonovergoten dag eind februari mogen we daar toch voor de maximumtemperatuur op waarnemingshoogte een graad of 12 bijtellen.

Morgen verandert er niet zo veel. De hogedrukkern ligt boven de Baltische staten en op 850 hPa stijgt de temperatuur een fractie, tot -4°C. Ook morgen krijgen we dus een zonnige dag, met maxima die een paar graden boven het vriespunt uitstijgen.
Zaterdag loopt de temperatuur van de bovenlucht tijdelijk nog iets op, tot rond 0°C. Op waarnemingshoogte is die stijging wat minder uitgesproken, omdat de koude "plaklaag" zich daar wat beter handhaaft. De maxima liggen zaterdag rond 4 of 5°C. Dat valt dus al bij al goed mee voor de renners tijdens de Omloop, zeker omdat het droog is en de zon zelfs uitbundig schijnt. Als ze niet weten hoe ze zich moeten kleden om te sporten bij deze temperatuur, moeten ze maar eens raad vragen aan de marathonschaatsers.

Zondag schakelt de winter dan een tandje bij. Het centrum van de hoge luchtdruk komt opnieuw boven Scandinavië en het noorden van Rusland te liggen. We zien een indrukwekkende kerndruk van 1050 hPa tussen de Noordkaap en Svalbard (of Spitsbergen, in het Nederlands). Aan de zuidflank van deze anticycloom komt de koude luchtmassa in beweging. In de loop van zondag zakt de temperatuur op 850 hPa bij ons van -3° naar -13°C. Het kwik raakt dan overdag nog nauwelijks boven het vriespunt.

In de nacht van zondag op maandag heeft de koude luchtmassa ook onze omgeving veroverd (bron kaart: wetterzentrale.de)


Van maandag tot en met (minstens) woensdag zou deze ijskoude bovenlucht zich dan boven onze omgeving blijven ophouden. De wind blijft uit het noordoosten waaien en de maxima halen met veel moeite of zelfs net niet het vriespunt. 's Nachts vriest het meestal matig. Strenge vorst (-10°C of lager) wordt in onze omgeving moeilijk. Daarvoor waait het te hard, waardoor de onderste luchtlagen worden gemengd. Er ligt ook geen isolerend sneeuwdek, dat de aanvoer van compenserende bodemwarmte kan tegenhouden.

Boven land blijft het droog, maar door het contrast tussen het relatief warme zeewater en de ijskoude bovenluchten, zullen boven zee sneeuwbuien ontstaan. Door de oostelijke wind kunnen die onze omgeving niet bereiken, maar langs de Engelse oostkust kan er een flink pak sneeuw vallen dankzij deze Noordzeebuien.

Typisch voor een strakke continentale stroming tijdens de winter, is dat het aan onze kust vaak nog iets kouder blijft dan in het binnenland. Het warme zeewater heeft dan geen enkele invloed op de temperatuur aan de kust. Volgens het Europese weermodel vriest het begin volgende week zelfs ter hoogte van de meetpaal Westhinder, die 30 kilometer voor onze kust in zee ligt.

Een bespreking van de kans op natuurijs is te lezen op het einde van deze bijdrage.

Het weerbericht voor de regio Gent:

Vandaag donderdag 22 februari 2018


  • Weerbeeld: zonnig, maar er staat wel vrij veel wind.
  • Maximumtemperatuur: 4°C
  • Wind: 3 à 4 Bft uit ONO.


Vanavond en vannacht


  • Weerbeeld: helder of hooguit licht bewolkt.
  • Temperatuur: minima rond -3°C.
  • Wind: 3 Bft uit ONO.


Morgen vrijdag 23 februari


  • Weerbeeld: eerst erg zonnig, na de middag mogelijk ook wat wolken.
  • Temperatuur: maxima rond 2 à 3°C.
  • Wind: overdag 4 Bft en 's avonds 3 Bft uit ONO.

Zaterdag 24 februari


  • Weerbeeld: zonnig of licht bewolkt. Na een koude ochtend loopt het kwik vlot op richting 5°C.
  • Temperatuur: minima rond -5°C. Maxima rond +4 à +5°C.
  • Wind: 4 Bft uit ONO.


Zondag 25 februari


  • Weerbeeld: we krijgen een zonovergoten zondag, maar aan de temperatuur is dat niet meteen te merken.
  • Temperatuur: minima rond -4°C, maxima rond 0 à +1°C.
  • Wind: 4 Bft uit ONO.



Maandag 26 februari


  • Weerbeeld: zonnig of licht bewolkt.
  • Temperatuur: minima rond -7°C, maxima rond 0°C.
  • Wind: 3 en tijdelijk 4 Bft uit NO.

Verdere vooruitzichten (dinsdag 27 februari tot en met  zaterdag 3 maart)

Het zwaartepunt van de hoge luchtdruk lijkt zich te verplaatsen naar Groenland, maar in eerste instantie nog altijd met een uitloper naar Scandinavië. Een complex lagedrukgebied boven het zuiden van Europa probeert wat naar het noorden op te dringen. De stroming blijft in onze omgeving overwegend oostelijk. Het blijft koud voor de tijd van het jaar, maar de kans op winterse neerslag (sneeuw of ijzel) neemt toe.

Het blijft 's nachts vriezen. Eerst matig, later mogelijk licht. Woensdag en donderdag is de kans op een ijsdag nog groot (minstens 75 procent), later in de periode zouden de maxima enkele graden boven het vriespunt uitkomen.


De temperatuurpluim voor het zuiden van Nederland (bron: Weerplaza.nl)


Kans op natuurijs

Tot en met zaterdag vormt er zich 's nachts op ondiep water ijs, dat overdag in de zon grotendeels weer wegsmelt. IJs dat de hele dag in de schaduw ligt, kan wel standhouden.
Vanaf zondag smelt er overdag minder ijs af dan er 's nachts bijkomt. Waar er een ijsvloer ligt, groeit die vanaf zondag dus aan.
Grotere wateroppervlaktes kunnen begin volgende week last hebben van de wind. De matige noordooster mengt de koude bovenlaag van het wateroppervlak voortdurend met de warmere onderlagen, waardoor ijsvorming moeilijker wordt. Er kunnen ook lange tijd windwakken blijven liggen.

Volgens de ijsgroeimodellen zou er vanaf woensdag 8 tot 10 cm ijs kunnen liggen op water van 1 meter diep. In de praktijk is ijsvorming een heel complex proces en gaat het op de ene plek veel trager dan op de andere. Een tip: hou vanaf zondag het water waar je later in de week eventueel zou willen schaatsen, goed in de gaten. Let op welke delen meteen dicht vriezen en welke plekken lang open blijven liggen. Zo weet je meteen waar later de zwakke plekken zullen liggen.

Hou er deze tijd van het jaar rekening mee dat de stralingswarmte van de zon de bodem van ondiep water flink kan opwarmen, ook als de luchttemperatuur onder nul blijft. Het ijs langs de oever kan dan onbetrouwbaar worden en het opstappen moeilijk maken. Verder van de oever blijft het ijs langer betrouwbaar.


De ijspluim van het KNMI.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten