Natuurijs lonkt aan de horizon

De kansen op natuurijs nemen nu toch geleidelijk toe. De schaatser in mij wordt behoorlijk enthousiast bij het zien van de weerkaarten die vanavond uit de modellen rolden en droomt al weg bij de gedachten aan die heerlijk krassende geluiden van scherp geslepen ijzers over gitzwart ijs. Gelukkig is er ook nog de meteoroloog in mij, die de schaatser voorlopig nog eventjes met beide voeten op de grond kan houden. Maar dat het vanaf zaterdag gevoelig kouder wordt, dat staat nu zo goed als vast.

De hoofdberekening van het Europese model is vanavond koud, die van het Amerikaanse model ijskoud. De ensembles van beide modellen geven de hoofdberekening veel steun. Alleen het Britse UKMO-model wil nog niet mee en is beduidend zachter.
De winterkou die er zit aan te komen, is van een andere soort dan die van de voorbije winters. Toen kregen we te maken met zogenaamd "vuil" winterweer veroorzaakt door een blokkade ten westen van ons. Die zorgde voor uitbraken van maritiem polaire en arctische lucht, met veel sneeuw die de vorming van een ijsvloer bemoeilijkte.

De weerkaart voor zaterdag: een stevig hogedrukgebied boven Rusland maakt zich klaar om droge, koude continentale lucht naar onze omgeving te sturen.

De kou die nu op de loer ligt, is van een andere orde. Hoofdrolspeler is deze keer het Russische hogedrukgebied, dat zich uitbreidt naar het westen. Deze anticycloon stuurt koude, continentale lucht naar onze omgeving. Weinig sneeuw dus, maar wel droge vrieskou. Het is het soort winterweer dat we al sinds 1997 niet overtuigend meer gekregen hebben, maar waar elke schaatser wel van droomt.

Eigenlijk was ook vandaag (dinsdag) de winter al niet zo heel ver af. Vandaag had het Russische hogedrukgebied al een uitloper naar Scandinavië. Heel Scandinavië zat vanmiddag in de vorst en ten oosten van ons lag de wintergrens in Polen. Bij ons viel er de hele dag lichte regen bij +3°C. De volgende dagen rukt de wintergrens nog wat verder op en komt ze overdag in Duitsland te liggen. Een frontaal systeem loopt zich min of meer te pletter tegen het Russische hogedrukbastion. Een warmfront trekt morgen over ons land, komt in de buurt van Duitsland tot stilstand en lost daar op. Bij ons wordt het tijdelijk weer wat zachter. De maxima lopen nog eens op tot 7 à 8°C.

Het koufront bereikt ons donderdagmiddag en dan begint geleidelijk aan de grote afkoeling richting het vriespunt, zij het eerst nog met horten en stoten. Een kleine, ondiepe depressie wringt zich achter het koufront boven onze omgeving naar het zuiden. Dat zorgt vrijdag voor enkele buien, bij maxima rond 6°C. Dat is eerst ook zaterdag nog het geval. Dan ligt de opvullende depressiekern boven onze omgeving. De kerndruk van dit "lage"drukgebied bedraagt een opvallende 1025 hPa. Van zodra zaterdag deze kern ver genoeg naar het zuiden is getrokken, ruimt de wind bij ons naar oost. De aanvoer van de koude continentale lucht kan dan beginnen. Dat gebeurt weinig spectaculair maar uiteindelijk wel doeltreffend.

Zondag zien we de kern van het hogedrukgebied (1050 hPa!) boven het westen van Rusland en Finland liggen. De aangevoerde lucht is nog niet ijskoud, maar inmiddels wel koud genoeg om het kwik 's nacht net tot onder nul te laten dalen. Zondag liggen de maxima rond +3°C. In de nacht van zondag op maandag kan het voor het eerst matig vriezen en vanaf maandag komt het kwik overdag met moeite nog boven het vriespunt. Tot en met woensdag zou er weinig veranderen. Het hogedrukgebied blijft zich ten noordoosten van ons handhaven en stuurt koude landlucht naar onze omgeving. Het vriest 's nachts matig, overdag ligt het kwik rond het vriespunt. Er kunnen nu en dan een paar vlokjes sneeuw vallen, maar meestal is het vrij zonnig en droog. Er vormt zich een ijsvloer, maar voorlopig is nog niet te zeggen wanneer die beschaatsbaar zal zijn.

Vanaf halfweg volgende week worden de verwachtingen uiteraard erg onzeker, maar de kans dat het winterweer zich doorzet, is zeker reëel. Boven Rusland en het oosten van Europa is er erg veel kou aanwezig. Als die zich in beweging zet in onze richting, dan kan de winter bij ons zelfs nog verscherpen. Het Amerikaanse model liet vanavond zo iets zien, met het kwik dat  tegen midden volgende week ook overdag niet veel hoger zou komen dan -5°C. Uiteraard is het nog lang zo ver niet, maar het feit dat de weermodellen in deze draak van een winter deze mogelijkheid berekenen, is voor elke schaatsliefhebber op zich al verheugend.

Voor de volledigheid: de kans dat er van de hele vorstinval vanaf komend weekend toch niets in huis komt, bedraagt nog altijd zo'n 10 à 15 procent.