donderdag 22 november 2012

Krant schiet bok met "berekoud" weer

Wordt het de eerste week van december berekoud, zoals de website van Het Laatste Nieuws vandaag beweert? Heel misschien, maar hoogstwaarschijnlijk niet. Het artikel verdient voor mijn part een nominatie voor slechtste weerkundige bijdrage ooit. Niet gehinderd door enige kennis van zaken, maakt de journalist(e) een weerbericht voor de lange termijn dat echt nergens op slaat. Waarschijnlijk heeft de auteur ergens modeluitvoer gevonden die hij/zij letterlijk interpreteert. Vraag me niet welke modeluitvoer, want dat staat er niet bij en ik kan het ook niet opmaken uit het artikel. Het weerbeeld dat de auteur schetst komt niet overeen met de jongste operationele berekeningen van ECMWF noch GFS.

Op 22 november uitspraken doen als "in de nacht van 30 november op 1 december begint het te vriezen, tot -4° C in het centrum", "voor 1 december is er sprake van regen en aanvriezende regen", "op sinterklaasdag verwachten de modellen een barre cocktail van sneeuw, smeltende sneeuw en aanvriezende regen": het is echt totaal van de pot gerukt en wetenschappelijk gezien complete nonsens. Als professionele meteorologen hebben we dit al vaak aangekaart, maar het blijft vechten tegen de bierkaai. Jammer genoeg verliezen wij bij een deel van het publiek onze geloofwaardigheid. "Jullie hadden toch gezegd dat het...", krijgen we dan te horen, een paar weken nadat dergelijke onzinberichten zijn verschenen.

Maar genoeg geklaagd nu, laten we nog eens met een nuchtere blik naar de weerkaarten kijken. Zoals uitgelegd in vorige bijdrages op deze blog, evolueren we geleidelijk naar een geblokkeerd patroon op de weerkaarten. Dat begint vanaf zondag. Op de westelijke Atlantische Oceaan ontstaat dan een rug van hoge luchtdruk, van de Azoren naar de zuidpunt van Groenland. Die rug verplaatst zich de dagen daarna wat naar het oosten. Boven West-Europa zakt een trog uit, waarin een aantal lagedrukkernen ontstaan, zowel ten noorden als ten zuiden van onze omgeving. Uiteindelijk lijkt boven Europa één groot lagedrukgebied te ontstaan.

Dat lagedrukgebied gaat een bepalende rol spelen. Aan de noordkant trekt het koude luchtmassa's naar beneden, maar aan de zuidkant stuwt het net erg warme luchtmassa's van Noord-Afrika naar het noorden. Deze totaal verschillende luchtmassa's beginnen rond de kern van het lagedrukgebied te draaien. De grens tussen erg koude en erg zachte lucht wordt dan erg dun. Onderstaande kaart met de temperatuur op 850 hPa (ongeveer 1500 meter hoogte) maakt dit mooi duidelijk:

Verwachtingskaart ECMWF, gronddruk en temperatuur op 850 hPa. (bron: wetterzentrale.de)

We zien de zachte lucht (oranje en geel) opgestuwd worden vanuit Egypte tot in de Baltische staten. Een paar honderd kilometer verder, in Rusland en Noord-Scandinavië, is de lucht erg koud (donkerblauw). Wij zitten er zowat tussenin. De koude lucht van boven Scandinavië lekt door tot onze omgeving, maar wordt bij zijn tocht wat opgewarmd. De getoonde kaart is een verwachtingskaart voor de termijn +192 uur. Op die termijn is de onzekerheid nog groot. Kleine veranderingen in de situatie kunnen de luchtmassa's uiteindelijk op heel andere plaatsen terecht doen komen. Koud winterweer of zacht najaarsweer: het hoort op de wat langere termijn nog allemaal tot de mogelijkheden. Daarvoor hebben we het EPS ter beschikking, het Ensemble Predicition System. Dat probeert een zo goed mogelijk inschatting te maken van de verdeling van deze kansen.

Op basis van het laatste EPS zien we dat er in onze omgeving vanaf 1 december 25 procent kans is op minima beneden het vriespunt, vanaf 3 december 50 procent kans. De kans dat het begin december ook overdag blijft vriezen in westelijk Vlaanderen, is kleiner dan 10 procent. De kans dat we in die periode maxima halen tussen 5 en 10°C, is 50 procent. Dat is zowat het meest zinnige wat we over het weer voor de eerste dagen van december kunnen zeggen. Of dat genoeg is om te roeptoeteren dat we een "berekoud" begin van december zullen krijgen? Ik laat de conclusie aan u, maar ik denk dat ik wel weet wat de trouwe lezers van deze blog zullen besluiten.

2 opmerkingen:

  1. De morgen nam dit bericht ook over!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, ik zag het ook. HLN en De Morgen horen tot dezelfde persgroep en nemen heel wat artikels van elkaar over. Dat terwijl De Morgen zich toch profileert als kwaliteitskrant...

      Verwijderen