Korte termijn onzeker, lange termijn zacht

De onzekerheid voor de periode van donderdag tot en met maandag, blijft nog in de weermodellen zitten. Over de periode daarna heerst er meer zekerheid: de laatste dagen van december lijken vrijwel zeker zacht te zullen verlopen. De onzekerheid op de kortere termijn heeft alles te maken met de precieze koers van een depressiekern. Na het weekend trekt die kern weg en zijn de modellen veel zekerder van hun zaak.

Al dagenlang bepalen twee hoofdrolspelers ons weerbeeld: een complexe depressie boven de noordelijke Atlantische Oceaan en een stevig hogedrukgebied boven Rusland, dat zich uitstrekt tot boven Oost-Europa en Scandinavië. De vorstgrens valt ongeveer samen met de grenzen van dit hogedrukgebied en lag deze middag boven Polen. De Atlantische depressie stuurt zeer zachte oceaanlucht naar West-Europa. Zo was het deze middag ruim boven de +10°C in Bretagne.

Het koufront van de Atlantische depressie ligt momenteel nog ten westen van Ierland, maar komt onze richting uit. Donderdag bereikt het ons met veel neerslag. Het komt vervolgens west-oost georiënteerd boven onze omgeving te liggen. Door golfvorming onstaat er een aparte depressiekern op dit front. Ten noorden van de kern zuigt de randdepressie de koude, continentale lucht aan van boven Oost-Europa. Ten zuiden van de kern begint de zeer zachte lucht van boven Frankrijk aan een opmars. Het front zelf vormt de haarscherpe grens tussen beide luchtsoorten.

De temperatuur zondagmiddag volgens het Amerikaanse weermodel. De wintergrens ligt volgens deze verwachting boven Nederland. (bron: wetterzentrale.de)

Voorlopig ziet het er nog altijd naar uit dat de grens tussen de koude lucht en de zeer zachte lucht komend weekend ongeveer boven Nederland komt te liggen. Vlaanderen blijft vrijwel zeker in de zeer zachte lucht, met maxima rond of boven 10°C. Het noordoosten van Nederland maakt volgens de meest recente prognoses 60 procent kans om in de koude lucht terecht te komen, terwijl er zo'n 40 procent kans is dat de zachte lucht ook tot daar kan doordringen.

Een front met zo'n duidelijke temperatuurstegenstelling levert meestal veel neerslag op. Dat is ook nu het geval. In Vlaanderen is dat bijna zeker allemaal regen. Van nu tot en met Kerstdag kan er bij ons op veel plaatsen 30 tot 40 mm regen vallen. Het wordt dus hier en daar opletten voor wateroverlast. Voor het noorden van Nederland wordt het spannend. De zachte lucht dringt op grotere hoogte verder door dan aan de grond. Dat kan ervoor zorgen dat de neerslag valt als sneeuw, die smelt als ze door de warmere luchtlagen valt en vervolgens weer bevriest of onderkoelt in de onderste luchtlagen. Het resultaat is dan in het eerste geval ijsregen , in het tweede geval ijzel. Kan de zachtere lucht ook in de hogere luchtlagen niet ver genoeg doordringen, dan kan er in het noorden van Nederland komend weekend een pak sneeuw vallen.
De kans dat ook Vlaanderen met winterse neerslag te maken krijgt, is nog niet helemaal uitgesloten maar wel erg klein: niet veel meer dan 10 procent. Dat er enige onzekerheid blijft, valt ook op te maken uit de verwachte maximumtemperatuur voor zondag 23 december: de mediaan van het ensemble ligt voor Gent op maar liefst +12°C, maar er zijn nog altijd enkele vermetele EPS-leden die het ook in Vlaanderen zondag overdag laten vriezen. De kans dat zij het bij het rechte eind hebben, is zoals gezegd erg klein.

Vanaf Kerstdag lijkt de verwachting paradoxaal genoeg veel minder onzeker. Dat komt gewoon omdat de depressiekern dan is weggetrokken en we zo goed als zeker voor een hele tijd in de zachte zeelucht achter het front terecht komen. We krijgen dan in de laatste week van december wisselvallig en zacht weer, met maxima meestal rond 7°C en minima meestal rond 3°C. Wat vorst tijdens een helder nacht is dan niet uitgesloten, maar structureel winterweer lijkt niet meteen aan de orde.