Koude nachten, met dinsdag mogelijk sneeuw

De opklaringen de voorbije nacht en ochtend waren toch voldoende om wat lichte vorst op te leveren. In het weerstation in mijn tuin in Drongen daalde het kwik tot -2,2°C. De wegen lagen er nog nat bij na de winterse buien van gisteravond, met lokaal spekgladde wegen en helaas ook ongevallen tot gevolg. De komende 7 à 10 dagen vriest het vrijwel elke nacht. Hou dus altijd rekening met mogelijke gladheid.

In de Hoge Venen was het deze ochtend al heerlijk winters: een sneeuwdek van een centimeter of 8, een zonnetje en een temperatuur van -5°C. (foto: snowcam KMI)

De opklaringen hadden we te danken aan een mobiele wig die vandaag van west naar oost over ons land trekt. Deze wig splitst zich af tot een aparte hogedrukkern, die vannacht al boven Centraal-Europa ligt. Boven Ierland ligt dan een opvullende depressiekern. Tussen beide systeem zoekt de wind bij ons de zuidelijke tot zuidoostelijke sector op. De occlusie van deze depressiekern komt het hele weekend vlak ten zuiden van ons land te liggen. Daardoor hangt er soms veel bewolking en vooral langs de Franse grens is er morgen zaterdag wat lichte neerslag mogelijk. Met een temperatuur rond +2°C, op 2 meter hoogte, van -4°C op 850 hPa en een dauwpunt van -3°C kunnen dat enkele sneeuwvlokjes zijn, maar veel neerslag wordt er niet verwacht. Komt de occlusie iets noordelijker te liggen, dan kunnen er ook in de regio Gent enkele vlokjes dwarrelen.

In de nacht van zaterdag op zondag ligt het restant van een opvullende depressiekern boven de ingang van het Kanaal, waardoor de wind bij ons uit het zuidoosten blijft waaien. De occlusie zakt stilaan wat verder naar het zuiden. Bij voldoende opklaringen kan het in onze regio opnieuw enkele graden vriezen. Zelfs een -4 à -5°C is mogelijk bij voldoende brede opklaringen.

Zondag overdag is de depressiekern vrijwel volledig opgevuld en blijft er een zwak oostenwindje staan. De occlusie trekt nog verder naar het zuiden, waardoor we brede opklaringen krijgen. De zon kan het kwik overdag tot iets boven het vriespunt doen oplopen, maar de dauwpunten blijven laag: rond -5°C. Dat betekent dat ijs dat al gevormd is, ondanks de positieve luchttemperatuur nauwelijks of niet afsmelt.

Volgens de meest recente modeluitvoer, zou er in de nacht van zondag op maandag nauwelijks bewolking hangen. Dat zou voor de eerste matige vorst kunnen zorgen, met in het Gentse minima rond -6°C.

Maandag komen we onder een wig terecht van het Azorenhoog. 's Ochtends staat er nauwelijks wind, maar in de loop van de dag draait de wind tijdelijk naar het zuidwesten tot westen. Daardoor sijpelt er wat zachtere zeelucht binnen en kunnen de maxima oplopen tot +3 à +4°C. Maar de dauwpunten liggen tussen -5 en -10°C, dus veel afsmelt zal er opnieuw niet zijn.

Zo berekent de Britse weerdienst het weer voor komende dinsdag. Een koufront markeert de grens tussen een zuidelijke stroming met koude landlucht en een westelijke stroming met zachtere zeelucht. Op de grens kan er zowel sneeuw, ijzel als regen vallen.

Dinsdag nadert een golvend front vanuit het westen. Dat zorgt voor een lastige situatie. In de nacht van maandag op dinsdag neemt de bewolking al toe. Afhankelijk van de timing, kan het eerst nog licht vriezen. In de loop van de nacht zou het kwik stijgen, met dinsdagochtend nog een temperatuur rond het vriespunt. Voor het front uit waait de wind nog uit de zuidelijke sector en voert hij vrij koude landlucht aan. Achter het front waait de wind uit het westen tot noordwesten en zit veel zachtere zeelucht.  Het lijkt vrij zeker dat er dinsdag neerslag valt. Of dat sneeuw, smeltende sneeuw, onderkoelde regen of gewone regen wordt voor onze regio, is nog erg moeilijk in te schatten. De operationele berekening van ECMWF is deze ochtend niet zo gunstig voor de sneeuwliefhebbers. Die laat de wind vooral aan de kust aanlandig worden. De maxima lopen dan op tot +3°C en ook het dauwpunt wordt positief. Dat zou betekenen dat de neerslag vooral valt als regen. Dat zachtere weer zou maar een kort leven beschoren zijn, want in de nacht van dinsdag op woensdag zou het volgens diezelfde operationele berekening alweer vriezen.

Maar zoals gezegd: het is echt millimeterwerk. Volgens het eps van deze ochtend is er 60 procent kans dat de neerslag dinsdag wél als sneeuw valt. Dat is goed nieuws voor de sneeuwliefhebbers, maar minder goed voor de schaatsliefhebbers. Als er dinsdag sneeuw valt, kan die het dunne ijsvloertje dat er hier en daar al ligt, naar de vaantjes helpen. Een laagje sneeuw van enkele centimeters op een ijsvloer van 2 à 3 cm dik, is zowat het slechtst mogelijke scenario. Aan de andere kant kan een sneeuwdek er wel voor zorgen dat het de volgende nachten feller afkoelt, en dat is dan weer goed nieuws voor de ijsvorming op de grotere wateroppervlaktes, die dinsdagoochtend nog niet dichtgevroren zijn.

Het Duitse ICON-weermodel berekent ook sneeuw voor dinsdagavond.

Verdere vooruitzichten

De operationele berekening van ECMWF voor komende donderdag toont een koude noordoostelijke stroming. Het ensemble volgt vrij eensgezind.

Vanaf woensdag zou de winter dan pas echt goed toeslaan. Een depressiekern boven de Noordzee zakt naar het zuiden en doet de wind naar het oosten draaien. Woensdag halen we maxima rond 2°C, met nog altijd kans op een beetje winterse neerslag of sneeuw.

Voor het tweede deel van volgende week halen we er het ensemblegemiddelde van ECMWF bij. We zien dan een hogedrukkern boven Scandinavië en een lagedrukkern nabij Genua. Dat is een klassieke winterse drukverdeling die er voor moet zorgen dat een koude luchtmassa onze kant op komt. Het gemiddelde van de temperatuur op 850 hPa ligt rond -8°C. Dat is koud, maar niet extreem koud.

Als we dat vertalen naar het weer op waarnemingshoogte, dan zien we dat het de eerstkomende 10 nachten altijd vriest, met meestal 50 procent kans op matige vorst (-5° of kouder) en later zelfs een kleine kans op strenge vorst (-10° of kouder). De maxima liggen tot en met woensdag volgens het eps enkele graden boven het vriespunt, met vanaf donderdag 50 procent kans op ijsdagen (maxima onder het vriespunt). Enkele leden berekenen ook maxima boven de +5°C. Absolute zekerheid op winter weer is er dus niet, maar de kans is wel groot.

Voor de volledigheid plaats ik hier ook de ijspluim voor het zuiden van Nederland, maar zoals hierboven al beschreven, zal er qua ijsvormig veel afhangen van de situatie op dinsdag. Ik blijf jullie de komende dagen uiteraard op de hoogte houden.

De ijspluim voor het zuiden van Nederland (bron: weerplaza.nl).