Geleidelijke overgang naar "vuil" winterweer?

Beetje bij beetje lijkt er werk gemaakt te worden van een overgang naar een kouder weertype. Dat levert ons in eerste instantie nog geen winterweer op en ook op langere termijn zijn er absoluut nog geen garanties, maar de ontwikkelingen op de weerkaarten zijn niet langer hopeloos voor natuurijsliefhebbers. Er ontstaat stilaan wat hoop in deze bange tijden.

De eps-pluim voor De Bilt maakt duidelijk dat de kans op winterweer stilaan toeneemt. Een uitgemaakt zaak is het nog niet. (bron grafiek: knmi.nl)

Vandaag krijgen we te maken met een noordwestelijke stroming, die via een omwegje rond een hogedrukkern ten zuidwesten van Ierland, maritieme lucht van gematigde oorsprong aanvoert. Deze ochtend trok daarbij een warmfront over onze omgeving. We bevinden ons momenteel dus in de warme sector. Heftig weer is het vandaag boven het noorden van Scandinavië. Een diepe depressiekern, die de naam "Jan" kreeg, zorgt daar voor een sneeuwstorm. De Zweedse weerdienst adviseerde de bewoners daar om binnen te blijven en zich voor te bereiden op een eventuele langdurige stroomuitval. De bovengrondse leiding zijn daar immers erg kwestbaar.

De weerkaart van deze middag: vooral de storm "Jan" boven het noorden van Scandinavië valt op. (kaart: gfs via wetterzentrale.de)

Morgen zaterdag bevinden we ons in de voormiddag nog altijd in de warme sector. De isobaren komen in onze omgeving dichter bij elkaar te liggen. De wind neemt dus in kracht toe. Rond de middag trekt een koufront van west naar oost over onze regio. Dat kan gepaard gaan met hevige windstoten. Ook na de doortocht van dit front blijft het nog flink waaien.

Zondag blijven we nog altijd in een noordwestelijke stroming, tussen het hogedrukgebied ten zuidwesten van Ierland en de eerder genoemde depressie boven het noorden van Scandinavië, die inmiddels wel wat is opgevuld en niet langer voor stormweer zorgt. Een secundaire depressiekern ligt boven het zuiden van Zweden en het frontaal systeem van dit lagedrukgebied trekt zondag over ons land: 's ochtends het warmfront, rond de middag gevolgd door het koufront. De wind kan nog wat krachtiger uit de hoek komen dan op zaterdag.

De weerkaart voor maandag: boven Scandinavië koelt het flink af. Ook wij komen in maritiem polaire lucht terecht, maar die is nog niet echt koud. (kaart: ecmwf via wetterzentrale.de).

Maandag zakt de Scandinavische lagedrukkern wat verder uit naar het zuiden en bouwt het hogedrukgebied ten zuidwesten van Ierland een wig uit naar het noorden. Dat zorgt voor een verandering. De noordwestenwind voert nu wind aan die niet langer afkomstig is van gematigde, maar wel van polaire breedtes. Vooral op grotere hoogte zorgt dat voor een forse afkoeling. De temperatuur op 850 hPa daalt van +6°C op zondag naar -6°C op maandag. In Vlaanderen zorgt de aanvoer over de Noordzee er voor dat de daling van de temperatuur op waarnemingshoogte beperkt blijft, maar in de hoge Ardennen neemt het kwik wel een forse duik en neemt de kans op sneeuw toe.

Dat iets koudere weer is nog geen blijvertje. Dinsdag trekt de hogedrukrug naar het oosten weg, terwijl hij ook inzakt. De aangevoerde lucht wordt weer wat zachter. Dat is ook woensdag het geval. We zien stilaan wel de polaire straalstroom wat naar het zuiden zakken en boven de Atlantische Oceaan ontstaat een nieuwe hogedrukrug.

Donderdag zien we een vrij cruciale fase op de weerkaart. De straalstroom is verder naar het zuiden gezakt en een complexe Scandinavische depressie zorgt bij ons voor een noordwestelijke stroming. De hogedrukrug boven de Atlantische Oceaan strekt zich uit tot IJsland, maar is daar nog weinig ontwikkeld. Een aantal leden van het eps laten deze rug verder ontwikkelen, andere willen daar niet van weten. We kunnen voor de ontwikkeling vanaf donderdag dus hooguit nog in kansen gaan spreken.

De cruciale kaart voor donderdag. De straalstroom ligt vrij zuidelijk. Er stroomt maritiem polaire lucht naar onze omgeving en nabij IJsland zien we de luchtdruk voorzichtig stijgen. Dit proces kan nog alle kanten uit evolueren.

Waar we voorlopig niet op lijken af te stevenen, is een periode met droog en erg koud vriesweer. De eps-pluim geeft vanaf woensdag 16 januari vrijwel elke dag tot 80 procent kans op neerslag. Daarbij lijkt het geleidelijk kouder te gaan worden. Vanaf vrijdag 18 januari geeft de pluim 75 procent kans op vorst tijdens de nachten. Meestal is dat lichte vorst. Het aantal leden dat gaat voor matige of strenge vorst is beperkt.
De berekende maxima liggen eerst nog rond 5°C, vanaf zondag 20 januari rond 3°C. Vanaf 21 januari berekent het eps voor de omgeving van Gent een kleine kans op ijsdagen, op het einde van de veertiendaagse periode tot rond 20 procent. Belangrijke opmerking hierbij is dat globale weermodellen niet zo goed zijn in het berekenen van minima en maxima. Die zijn afhankelijk van details die de grofschalige globale weermodellen moeilijk oppikken, zeker op die termijn.

De kans lijkt dus vrij groot dat we stilaan overschakelen op "vuil" winterweer, met geregeld neerslag. De kans op sneeuw en een sneeuwdek neemt gevoelig toe vanaf 17 januari. De ijspluim vertoont pas een mogelijk aangroei-signaal vanaf 22 januari. Winterliefhebbers mogen al wat beginnen te hopen, natuurijsschaatsers moeten nog geduld oefenen.

De "ijspluim" voor onze regio: pas vanaf 22 januari zien we de kans op vorming van natuurijs toenemen. (bron: winterplaza.nl)

Weerbericht voor de omgeving van Gent

Vandaag vrijdag 11 januari 2019

• Weerbeeld: zwaarbewolkt tot betrokken. De meeste regen hebben we al gehad voor vandaag, maar een beetje gemiezer blijft mogelijk.
• Temperatuur: maxima rond 9°C.
• Wind: eerst 2 en later 3 Bft uit NW.

Vanavond en vannacht

• Weerbeeld: vanavond en vannacht krijgen we tijdelijk brede opklaringen en is het droog. Tegen de ochtend neemt de bewolking weer toe. 
• Temperatuur: minima rond 4 à 5°C.
• Wind: 3 Bft uit NW, krimpend naar W en afnemend tot 2 Bft.

Morgen zaterdag 12 januari

• Weerbeeld: meestal betrokken met perioden van regen. In de namiddag krijgt de neerslag een buiig karakter en zijn er tussendoor ook enkele opklaringen mogelijk.
• Temperatuur: maxima rond 7 à 8°C.
• Wind:  3 Bft uit WZW, ruimend naar WNW en toenemend tot 4 Bft.

Zondag 13 januari

• Weerbeeld: eerst betrokken met nu en dan regen. Na de middag wisselen opklaringen en felle buien elkaar af. Er zijn ook flinke windstoten mogelijk, tot 70 km/u. Het is zacht voor de tijd van het jaar.
• Temperatuur: minima rond 7°C, maxima rond 10°C.
• Wind: 4 Bft uit NW, vanaf de middag tijdelijk toenemend tot 5 à 6 Bft.

Maandag 14 januari

• Weerbeeld: brede opklaringen wisselen af met enkele buien, die in de loop van de dag minder fel en talrijk worden. 
• Temperatuur: ochtendtemperatuur rond 6°C, maxima rond 8°C. 's Avonds daalt het kwik tot 4°C.
• Wind: eerst nog 4 à 5 Bft uit NW. Na de middag neemt de wind sterk in kracht af en 's avonds laat is het vrijwel windstil.

Dinsdag 15 januari

• Weerbeeld: wisselend bewolkt en overwegend droog.
• Temperatuur: minima rond 2°C, maxima rond 8°C.
• Wind: 1 à 2 Bft uit ZW, toenemend tot 3 Bft.

Verdere vooruitzichten (woensdag 16 januari tot en met zondag 20 januari)

Zie uitgebreide bespreking in de inleiding.