Hogedrukbastion krijgt meer en meer vorm

 Alle globale weermodellen zitten momenteel grofweg op dezelfde lijn en laten volgende week een bijzonder sterk hogedrukgebied ontstaan boven Scandinavië en het westen van Rusland (zie ook vorige bijdrage). Daardoor zoekt de wind de noordoostelijke tot oostelijke sector op. In de loop van de week stroomt steeds koudere lucht naar onze regio. De kans is erg groot dat we te maken krijgen met temperaturen die lager zijn dan de normaal voor deze tijd van het jaar. Of het ook tot echt winterweer komt, is nog af te wachten.

Het Europese weermodel berekent voor vrijdag 2 december een stevig hogedrukgebied boven Scandinavië, met bij ons een oostenwind. (bron: ecmwf via wetterzentrale.de)

Voor de regio Gent komt het gemiddelde van de 51 eps-berekeningen van ECMWF voor de maximumtemperatuur begin december te liggen rond +6°C, de dagen daarna rond +3°C. De kans op lichte nachtvorst neemt begin december sterk toe: eerst rond 25 en later rond 75 procent. Vanaf 5 december is er zelfs een (erg kleine) kans op ijsdagen, waarbij de temperatuur ook overdag niet boven het vriespunt komt.

De drukverdeling die op de weerkaarten verschijnt, levert typisch een droge en "schrale" kou op, met vaak zelfs een inversie. De kans op winterse neerslag is niet zo groot.

Het eps-meteogram van ECMWF voor de regio Gent: volgende week een erg grote kans op een noordoosten- tot oostenwind en een temperatuur die geleidelijk naar beneden gaat. Maar de spreiding is nog groot. (bron: ecmwf.org)

Om over eventueel natuurijs te beginnen, is het nog veel te vroeg. De ijspluim van Winterplaza voor het zuiden van Nederland laat helemaal op het einde een signaal zien van ijsvorming op ondiep water, maar voorlopig nog maar door een beperkt aantal leden van het ensemble.

De ijspluim van Winterplaza (gebaseerd op het ensemble van ECMWF) laat helemaal op het eind de eerste mogelijke ijsvorming zien. (bron: https://www.weerplaza.nl/)

Krachtig hogedrukgebied staat in de steigers

 Ik kijk niet graag té ver vooruit op de weerkaarten, maar aan de horizon van de betrouwbare termijn lijkt het er op dat er werk wordt gemaakt van de opbouw van erg sterk hogedrukgebied boven Scandinavië en het westen van Rusland. Verschillende weermodellen lijken die kant op te evolueren.

Het eps-gemiddelde voor vrijdag 2 december laat een stevig hogedrukgebied zien boven Scandinavië en het westen van Rusland. (bron: ecmwf via wetterzentrale.de)

Dat betekent dat bij ons de kans op een continentale stroming met een wind uit het noordoosten of oosten rond de maandwisseling toeneemt. Voor de regio Gent betekent dit concreet dat, zoals het er nu naar uitziet, we begin december ongeveer 50 procent kans maken op vorst tijdens de nachten. Het gemiddelde van de berekeningen voor de maxima komt dan uit rond +4 à +5°C.

Dit is dus zeker nog geen diepwinters weer, maar kan eventueel wel een basis vormen voor latere winterse ontwikkelingen. Iets om in de gaten te houden, in elk geval.

Het eps-meteogram van ecmwf voor de regio Gent voor de komende 14 dagen (via ecmwf.org)

Het natuurijsseizoen is begonnen (in het hoge noorden)

In het noorden van Zweden komt het nieuwe natuurijs-schaatsseizoen nu volop op gang. Meer bepaald in de omgeving van Piteå en Luleå gingen de nordic skaters de voorbije dagen de vaak prachtige ijsvloer op. Na een paar heldere, windstille nachten met stralingskou is het ijs er op een aantal meren 4 tot 7 cm dik en dat volstaat voor de eerste tochten, als je alle veiligheidsregels in acht neemt. 

Wie een schaatstocht op natuurijs wil maken, weet dus waar naartoe. De omstandigheden blijven in de omgeving van Piteå de komende dagen goed: droog weer en een temperatuur die dag en nacht ruim onder het vriespunt blijft. De schaatsmogelijkheden zullen daar dus alleen nog maar toenemen. Begin volgende week begint het kwik er wat te stijgen en neemt ook de kans op sneeuw of andere winterse neerslag toe.

De temperatuursverwachting van het eps van ecmwf voor Piteå, in het noorden van Zweden. (bron: ecmwf.org)

Oorzaak van het vriesweer in Scandinavië is een krachtig hogedrukgebied. Datzelfde hogedrukgebied zorgt ervoor dat ook de Lage Landen, en vooral dan Nederland, een klein vleugje van het winterweer te pakken krijgen. Aan de zuidflank van deze anticycloon komt namelijk een bel met koude lucht afgezakt naar het zuidwesten. De koudste lucht komt boven Polen terecht, maar ook het noordoosten van Nederland kan er nog een schampschot van opvangen. Volgens het Europese weermodel kan er daardoor wat sneeuw vallen op zaterdag boven de grote rivieren bij een temperatuur overdag rond +1°C.

Deze kaart toont de temperatuur op 850 hPa, ongeveer 1500m hoogte. De koudste lucht zit zaterdag nabij Polen. (bron: ecmwf via wetterzentrale.de)

Vlaanderen krijgt waarschijnlijk weinig of niets mee van dit kortstondige winterse prikje. Bij ons zou het kwik zaterdag volgens de hoofdberekening van het Europese model nog oplopen tot +10°C, met nu en dan wat regen. Volgens het Ensemble Prediction System (EPS) is er wel een vrij grote kans dat de koudere lucht vanaf zaterdagnamiddag ook eventjes ten zuiden van de Nederlandse grens geraakt, maar de gedetailleerde hoofdberekening gaat dus niet mee met dat scenario.

Sowieso is de koude-uitbraak in onze buurt geen lang leven beschoren. Een Atlantische depressie stuurt begin volgende week opnieuw maritieme en dus zachte lucht naar onze omgeving. We krijgen dan echt herfstweer, met geregeld regen en soms ook veel wind. De straalstroom blijft daarbij wel ten zuiden van ons land, waardoor we aan de koude kant van deze polaire jetstream vertoeven. Warmterecords zullen er dus voorlopig niet meer sneuvelen. De maxima liggen in Gent meestal rond 10°C en dat is normaal voor deze tijd van het jaar. Ook de minima rond 5°C zijn normaal voor deze periode.

De straalstroom duikt volgende week ten zuiden van ons door. (bron: ecmwf via wetterzentrale.de)