Waar ligt er natuurijs in de aanloop naar Kerst?

De winter geeft nog altijd niet thuis in grote delen van West- en Noord-Europa. In Scandinavië wordt er her en der wel geschaatst, maar op veel plaatsen ligt de ijsvorming achter op schema. Op de welbekende schaatslocatie Falun in het midden van Zweden, ligt er nauwelijks ijs op de grotere meren. Ook in Tavelsjö, een stuk meer naar het noorden, kan de ijsbaan op het meer nog altijd niet uitgezet worden. Een deel van het meer ligt zelfs nog open, en dat is buitengewoon uitzonderlijk voor de tijd van het jaar. Veel beterschap is er nog niet meteen op komst, mogelijk wordt het wat kouder richting Kerstdagen.

Exact een jaar geleden lag er mooi schaatsijs op het Fjärden-meer in de omgeving van Gävle. Dit jaar is dit helaas niet het geval.

Aan de basis van het zachte weer in het grootste deel van Europa, liggen een depressie op de noordelijke Atlantische Oceaan en een hogedrukgebied boven het zuidwesten van Rusland. Tussen beide systemen wordt er zachte lucht naar het noorden gestuwd. Alleen het uiterste noorden van Scandinavië ontsnapt aan die zachtste lucht, maar ook daar is het niet echt koud voor de tijd van het jaar.

Tot en met het weekend komt er nauwelijks verandering in deze situatie. Het hogedrukgebied verplaatst zich wel wat meer naar het westen, tot over de Balkan. Daardoor wordt de stroming nog iets strakker zuidelijk bij ons en kan de zachte lucht nog wat verder doordringen naar het noorden. 

Zachte lucht dringt komend weekend door tot ver naar het noorden (bron kaart: ecmwf via wetterzentrale.de)

Op de wat langere termijn, begin volgende week, laten zowel het Europese als het Amerikaanse model een hogedrukblokkade ontstaan ten zuiden van Groenland. Dat zou betekenen dat de stroming bij ons wat meer westelijk tot noordelijk zou worden, met dus wat kouder weer. Afwachten of die trend zich de komende dagen doorzet.

Begin volgende week stroomt er mogelijk iets koudere lucht naar onze omgeving (kaart: ensemblegemiddelde ecmwf via wetterzentrale.de)

Schaatsmogelijkheden in het noorden

Wat betekent deze situatie concreet voor de schaatsmogelijkheden in het hoge noorden(*)?

Ten zuiden van de lijn Oslo-Stockholm zijn en blijven de schaatsmogelijkheden uiterst beperkt. In het vlakke zuiden van Zweden ligt er geen ijs, op de wat hoger gelegen meren in het Noors-Zweedse grensgebied kan er hier en daar wel geschaatst worden onder leiding van een gids.

Ook in de regio Gävle en Falun zijn er momenteel weinig of geen schaatsmogelijkheden. Geschaatst wordt er hier en daar wel op de hoger gelegen meren in de buurt van het wintersportoord Åre (Jämtland) en in de meest noordelijke landschappen, in de buurt van de poolcirkel. In die omgeving is het natuurlijk wel erg donker momenteel.

Voor zover mij bekend, zijn er nog geen grote permanent geveegde ijsbanen uitgezet in Zweden, hier en daar wel al een kleiner baantje.

De eerste week van de Kerstvakantie lijkt in midden- en noord-Zweden wel wat kouder weer te gaan opleveren.

De eps-verwachting van de minima en maxima voor Tavelsjö (Umeå), in het noorden van Zweden (bron: ecmwf). In de kerstvakanttie wordt het er mogelijk een stuk kouder.

(*) Hou er rekening mee dat het reizen naar Scandinavië (en elders) sterk afgeraden wordt omwille van de COVID19-pandemie.