Details maken of breken de hitte

Een hogedrukgebied met kern boven het zuiden van Scandinavië en een depressiekern tussen Ierland en de Azoren pompen de komende dagen de hitte van boven Noord-Afrika naar onze omgeving. Op grotere hoogte is de luchtmassa boven onze hoofden begin volgende week uitzonderlijk warm, terwijl de zon uitbundig kan schijnen terwijl de dagen op hun langst zijn. Daarmee zijn alle ingrediënten aanwezig voor een erg warme periode. Maar het zal, zoals zo vaak, van enkele details afhangen hoe warm het exact wordt. Die onzekerheid zien we ook terug in de ensemble-verwachting van de weermodellen.

Zo wordt de hitteperiode vandaag in de steigers gezet: met een hogedrukkern nabij Denemarken en een depressie tussen Ierland en de Azoren. (bron kaart: UK MetOffice)

De warme periode wordt vanaf vandaag in de steigers gezet. Er ontwikkelt zich momenteel een hogedrukkern voor de kust van Nederland. Deze kern trekt in de loop van de dag naar Denemarken. Die ontwikkeling maakt een eind aan de aanvoer van de maritieme en dus vrij koele luchtmassa die de voorbije dagen ons weerbeeld nog bepaalde. De wind draait naar het noordoosten en voert steeds warmere landlucht aan.

Een goed beeld van de opwarmende luchtmassa krijgen we als we kijken naar de temperatuur op 850 hPa (ongeveer 1500 meter hoogte). Die bedraagt momenteel (zaterdagochtend) 5°C. Rond middernacht is dat al opgelopen tot 10°C en morgenmiddag tot 13°C. Dat zorgt ervoor dat de minima komende nacht een heel stuk hoger liggen dan de voorbije nacht.

Maandag ligt de hogedrukkern (1031 hPa) voor de Noorse kust en de depressiekern (1003 hPa) nog altijd tussen Ierland en de Azoren. Het grootste deel van ons land ligt in een brede warme sector, waardoor de maxima er probleemloos boven de 30°C uitkomen. Het westen van het land moet na de middag rekening houden met een zwak koufront (zonder neerslag). Daar draait de wind in de loop van de namiddag naar het westen en later naar het noorden, waardoor daar de grootste hitte getemperd wordt. Hoe ver die westelijke stroming precies het land op trekt, is nog wat moeilijk in te schatten. De nieuwe run van het Europese weermodel laat de westelijke stroming stagneren boven de provinciegrens tussen West- en Oost-Vlaanderen. Dat zou betekenen dat maandag de maxima ook in West-Vlaanderen eerst oplopen richting 30°C, maar dat er in de loop van de namiddag enkele graden afgepietst worden.

Maandag mogelijk wat koeler in het westen. (basiskaart: ecmwf)

Dinsdag heeft de hogedrukkern zich verplaatst naar de Oostzee, de depressie blijft vrijwel stationair liggen. Boven Groot-Brittannië en het Kanaal ligt een golvend koufront. Voor dit front uit, trekt de wind op zee aan tot 5 Bft uit het noordoosten. Dat betekent dat dinsdag de zeebries zich moeilijk kan ontwikkelen. Dinsdag wordt mogelijk voor de westelijke helft van Vlaanderen de warmste dag van de komende hitteperiode. De temperatuur op 850 hPa ligt dan rond 19°C, de zon schijnt volop en de wind komt in het binnenland uit de oostelijke sector. Al deze ingrediënten samen zorgen voor maxima die in de regio Gent makkelijk rond 33°C uitkomen. In een smalle kuststrook zou de zeebries toch voor wat afkoeling kunnen zorgen.

De temperatuur op 850 hPa (1500 meter hoogte) woensdag: extreem hoog, maar een noordelijke wind zou de maxima sterk kunnen temperen in het westen van Vlaanderen. (bron: ecmwf)

Woensdag is de situatie ingewikkeld. De temperatuur op 850 hPa loopt op tot 20 of 21°C, een extreme waarde. Op basis daarvan zou je nog hogere maxima verwachten op woensdag dan op dinsdag. Maar een thermische depressie boven Spanje en Frankrijk kan daar een stokje voor steken, zeker in het westen van ons land. Die laat de wind immers draaien naar het noordnoordoosten. Daardoor berekent de hoofdrun van het Europese weermodel voor woensdag in de regio Gent maxima van "amper" 27°C. Aan de kust zou het kwik zelfs met moeite boven de 20°C uitkomen. Maar we houden hier een flinke slag om de arm. Als de wind toch van over het binnenland zou blijven waaien, kunnen we dicht bij de 35°C uitkomen. Zoals ik al schreef: details kunnen belangrijk zijn.

De hoofdberekening van het Europese weermodel laat vanaf donderdag en vrijdag het kwik stranden rond 27°C. In het weekend volgt dan mogelijk een nieuwe opstoot van warmte, maar laat ons eerst maar de komende dagen eens afwachten.

De verwachting voor de komende dagen voor de regio Gent in detail:

Vandaag zaterdag 22 juni 2019

• Weerbeeld: zonnig met een paar onschuldige stapelwolkjes.
• Temperatuur: maxima rond 23°C
• Wind: 2 Bft uit NO.
• Zichtbaarheid: 10-15 km

Vanavond en vannacht

• Weerbeeld: helder. Tegen de ochtend enkele hoge sluierwolken.
• Temperatuur: minima rond 12°C.
• Wind: 2 Bft uit NO, ruimend naar O.
• Zichtbaarheid: 7-10 km

Morgen zondag 23 juni

• Weerbeeld: zonnig met wat hoge sluierwolken.
• Temperatuur: maxima rond 27°C op het platteland en rond 29°C in het stadscentrum.
• Wind: 2 à 3 Bft uit O.
• Zichtbaarheid: 15 km

Maandag 24 juni

• Weerbeeld: zonnig tot licht bewolkt.
• Temperatuur: minima rond 17°C op het platteland en rond 20°C in het stadscentrum, maxima rond 30°C. Ten westen van Gent wordt het in de loop van de namiddag enkele graden minder warm.
• Wind: 3 Bft uit ZO, afnemend tot 2 Bft en ruimend naar Z. Mogelijk ruimt de wind tegen de avond nog wat verder door naar NW.
• Zichtbaarheid: 10-15 km

Dinsdag 25 juni

• Weerbeeld: er hangt vrij veel hoge bewolking, waar de zon doorheen probeert te schijnen.
• Temperatuur: minima rond 17°C op het platteland en rond 21°C in het stadscentrum, maxima rond 34°C. De zeebries beperkt zich meer dan waarschijnlijk tot een smalle kuststrook.
• Wind: 2 Bft uit NO,  ruimend naar O. 's Avonds 0 à 1 Bft uit veranderlijke richting.
• Zichtbaarheid: 10-15 km

Woensdag 26 juni

• Weerbeeld: zonnig tot licht bewolkt.
• Temperatuur: minima rond 17°C op het platteland en rond 21°C in het stadscentrum, maxima rond 27°C. (onzeker; zie inleiding voor meer uitleg)
• Wind: 3 à 4 Bft uit N (onder voorbehoud)
• Zichtbaarheid: 25 km

Verdere vooruitzichten (donderdag 27 juni tot en met maandag 1 juli)

Eerst is er een nieuwe hitte-opstoot mogelijk, veroorzaakt door een noordelijk hogedrukgebied en een thermische depressie boven Frankrijk. Later in de periode zou de stroming meer westelijke worden, verdwijnen de extreem hoge bovenluchttemperaturen en daarmee dus ook de grootste hitte.