Daar is de Elfstedenvraag alweer

Het is al ruim 21 jaar geleden dat de vorige Elfstedentocht plaats vond. Blijkbaar zijn velen inmiddels vergeten welk soort winterweer je voor dit evenement nodig hebt. Anders kan ik het niet verklaren dat in de media her en der al de absurde vraag opduikt of dé Tocht er nu aan komt. Uiteraard niet. Laat ons eerst maar eens afwachten wanneer we op beperkte schaal op de schaats komen.

Voor er van een Elfstedentocht sprake kan zijn, moet het twee tot drie weken stevig winteren met een behoorlijk aantal nachten strenge (-10°C) of liefst zelfs zeer strenge vorst  (-15°C en kouder). Als het dan ook overdag een aantal keer matig (-5°C) blijft vriezen, dàn kan je eventueel aan een Tocht beginnen te denken. Dat zit er de komende week absoluut niet in. Het blijft bij matige vorst tijdens de nacht en maxima rond het vriespunt. Dat volstaat om op enkele plaatsen een mooie ijsvloer te krijgen, maar bijlange niet voor een Tocht.

Hier en daar wordt de huidige ijspluim voor het noordoosten van Nederland erbij gehaald. Die komt tegen volgend weekend met 14 tot 15 cm ijsdikte. "Elfstedendikte!", klinkt het hier en daar. Maar dat slaat nergens op. Het klopt dat het ijs op het Elfstedentraject 15 cm dik moet zijn. Over het hele traject, welteverstaan. Dus niet alleen op water van 1 meter diep (zoals bij de ijspluim), maar ook op àlle kanalen en meren op de route. En daar is heel wat vorst voor nodig.

Tijdens de vorige Elfstedentocht (4 januari 1997) gaf de KNMI-ijspluim voor Leeuwarden een ijsdikte aan van maar liefst 27 cm, en dat voor water van 2 meter diep. Dat is een wereld van verschil met de 14 à 15 cm die (met het nodige voorbehoud) voor volgend weekend wordt verwacht.

De huidige ijspluim voor het noordoosten van Nederland (bron: winterplaza.nl)

De ijspluim voor Leeuwarden bij de Elfstedentocht van 4 januari 1997 was nog van een heel ander kaliber (bron: knmi.nl)

De weerkaarten blijven uiteraard wel koud, zo helemaal op het eind van deze meteorologische winter. Voor een uitgebreide bespreking verwijs ik naar mijn bijdrage van gisteren. De koudste luchtmassa bereikt ons vanaf maandag en zou dan minstens enkele dagen boven onze omgeving blijven liggen.
De koude bovenlucht komt ook boven de Noordzee, het Kanaal en deel van de Atlantische Oceaan terecht. Dat kan een aantal convectieve processen in gang zetten die de weerkaarten nog behoorlijk door elkaar kunnen schudden. Dat zorgt voor de nodige onzekerheid, al kunnen we er wel van uit gaan dat het minstens tot en met komende vrijdag een stuk kouder dan normaal blijft.

Het weerbericht voor de regio Gent:

Vandaag vrijdag 23 februari 2018

• Weerbeeld: zonnig.
• Maximumtemperatuur: 4°C
• Wind: 4 Bft uit ONO.

Vanavond en vannacht

• Weerbeeld: helder.
• Temperatuur: minima rond -3 à -4°C.
• Wind: 3 à 4 Bft uit ONO.

Morgen zaterdag 24 februari

• Weerbeeld: overwegend zonnig.
• Temperatuur: maxima rond 4°C.
• Wind: 4 Bft uit ONO.

Zondag 25 februari

• Weerbeeld: onveranderd zonnig.
• Temperatuur: minima rond -4°C. Maxima rond +2°C.
• Wind: eerst 4 en later 3 Bft uit ONO.

Maandag 26 februari

• Weerbeeld: zon en enkele wolkenvelden wisselen elkaar af.
• Temperatuur: minima rond -5°C, maxima rond +1 à +2°C.
• Wind: 4 Bft uit NO.

Dinsdag 27 februari

• Weerbeeld: af en toe zon, maar de bewolking kan vrij hardnekkig zijn. Als er bewolking hangt, tempert dat 's nachts de vorst, maar blijft het overdag iets kouder.
• Temperatuur: minima rond -6°C, maxima rond +1 à +2°C.
• Wind: 3 à 4 Bft uit NO.

Verdere vooruitzichten (woensdag 28 februari tot en met  zondag 4 maart)

Het hogedrukgebied lijkt zich te verplaatsen van Scandinavië naar de regio IJsland-Groenland. Woensdag zou de bovenlucht in onze omgeving het koudst zijn: rond -18°C op 850 hPa. Depressiekernen liggen ten zuiden van ons, maar proberen op te dringen naar het noorden. Dat kan gepaard gaan met winterse neerslag (sneeuw of ijzel), maar details zijn daar momenteel nog niet over te geven.
Woensdag en donderdag is de kans op een ijsdag vrij groot. Vanaf vrijdag lijken de maxima iets boven het vriespunt uit te komen. 's Nachts blijft het waarschijnlijk licht tot matig vriezen, al is er een beperkt aantal ensembleleden dat vanaf donderdag met vorstvrije nachten op de proppen komt.

Kans op natuurijs

Geen verandering ten opzichte van de bijdrage van gisteren. Kort samengevat: vanaf maandag vormt zich op beschut en niet al te diep water een ijsvloer. Grotere en diepere wateroppervlakten hebben last van de stevige wind en daar komt de ijsvorming veel moeilijker op gang. Lees de bijdrage van gisteren voor meer details.