Scandinavië maakt zich op voor eerste serieuze winterinval

In het noorden van Scandinavië is de winter ingevallen. Vandaag vrijdag ligt de vorstgrens (met ook overdag negatieve temperaturen) een kilometer of 300 ten noorden van Stockholm. In het uiterste noorden, zeg maar Lapland, wordt er al op natuurijs geschaatst. Morgen en overmorgen aarzelt de vorst nog wat, maar vanaf maandag koelt een groot deel van Scandinavië flink af, met zelfs in de omgeving van Stockholm overdag negatieve temperaturen. De grens met schaatsbaar ijs schuift vanaf dan snel op naar het zuiden. Goed nieuws voor de schaatsers ter plekke, is dat sneeuwval daarbij grotendeels uitblijft, zodat er zich erg mooie ijsvloeren kunnen vormen. De hoogdagen voor de Zweedse langeafstandsschaatsers komen er dus aan.

Op een week tijd zal het natuurijs in de omgeving van de Zweedse stad Sundsvall ongeveer 15 cm aangroeien, op voorwaarde dat er geen sneeuw op ligt. Bron: Jan-Erik Gustafsson, skridko.net. (*)

De vorstinval in Scandinavië wordt veroorzaakt door een hogedrukgebied boven Groenland en een lagedrukgebied boven Nova Zembla. Tussen deze beide druksystemen stroomt er vanuit het noorden Arctische lucht uit boven Noorwegen en Zweden. Deze noordelijke hoogtestroming zet zich ook door tot boven de Benelux, maar het hoeft niet gezegd dat de luchtmassa al behoorlijk is opgewarmd als ze ons bereikt, na een lange reisweg over het warme Noordzeewater. Het extreem zachte weer van de voorbije dagen behoort vanaf maandag wel tot het verleden. Maandag liggen de maxima in de regio Gent nog rond een graad of 9, dinsdag rond een graad of 7. Een winterinval kunnen we dit niet noemen, want van vorst is er nog geen sprake, ook niet tijdens de nachten.

Woensdag trekt er een depressiekern over onze omgeving, terwijl er nog altijd een hogedrukgebied ligt boven IJsland. We krijgen woensdag en donderdag in Vlaanderen killig weer: geregeld regen, bij maxima rond 6 graden en minima rond 2 graden. De kans dat de neerslag valt als (natte) sneeuw is volgens het ensemble van ECMWF voorlopig nooit groter dan 10 procent. Bij voldoende opklaringen kan het 's nachts en 's ochtends wel vriezen aan de grond en heel misschien is ook een graadje vorst in de thermometerhut mogelijk. 

Schaatsers in het noorden van Zweden houden de dikte van de ijsvloer nauwgezet in de gaten, zoals hier in de omgeving van Luleå. (Foto: Johnny Sundström)

(*) Deze grafiek toont de ijsaangroei per 6 uur in cm, van een sneeuwvrije basisijsvloer van 5 cm (donkerblauw) of van een 5 cm dikke basisijsvloer bedekt met 2 cm droge sneeuw (lichtblauw). Hij zegt dus niets over de absolute dikte van de ijsvloer