woensdag 8 januari 2014

Wintergrens komt dichterbij

(update 09/01: de bespreking hieronder blijft geldig. Voor de meest recente ontwikkelingen: zie rubriek weerbericht)

Morgen (donderdag) halen de maxima waarschijnlijk voor het laatst de dubbele cijfers. Na de doortocht van een koufront morgen stroomt al wat minder zachte lucht binnen. Volgens zowat alle globale weermodellen komt de échte winter na het weekend op zijn minst heel erg dicht in de buurt, of zelfs tot bij ons. De onzekerheid blijft wel nog groot.

Al wekenlang werd ons weerbeeld bepaald door een stevige westcirculatie, die onophoudelijk erg zachte lucht naar onze omgeving aanvoerde. Die westcirculatie begint stilaan te stokken. Vanaf zaterdag ontwikkelt er zich boven de Atlantische Oceaan, rond 10° W, een hogedrukrug. Volgens onder meer het Europese weermodel ECMWF zou die rug zich tegen maandag verder ontwikkelen tot een high-over-low-blokkade. Dat betekent dat de westcirculatie de pas wordt afgesneden. Vanover Rusland en Scandinavië kan een koude luchtmassa dan afzakken in de richting van West-Europa.

Deze verwachtingskaart voor dinsdag toont de isohypsen van het 500 hPa-vlak. We zien de high-over-low-blokkade met het 'hoog' ten noordoosten van IJsland en het 'laag' ten zuiden van Ierland. We zien ook een koude luchtmassa (blauwe kleur) stilaan afzakken richting West-Europa.


Of het zover komt, is nog niet zeker. De ontwikkeling van een dergelijke blokkade is een heel delicaat proces dat zich op de middellange termijn moeilijk laat berekenen door de weermodellen. Een minieme verandering in de uitgangssituatie, kan over enkele dagen een totaal ander resultaat opleveren.
Het Europese weermodel zinspeelde al enkele dagen op deze ontwikkeling, het Amerikaanse GFS-model wilde er eerst niets van weten, maar is sinds gisteravond bijgedraaid. Ook het Britse UKMO-model berekent nu de ontwikkeling van een blokkade, dus we mogen er van uit gaan dat er weldegelijk iets te gebeuren staat.

De verwachtingskaart van het Amerikaanse GFS-model voor dinsdag.


De vorming van een blokkade is een noodzaak om bij ons winterweer te krijgen, maar nog lang geen garantie. Als de koude lucht tot bij ons wil geraken, is dat vaak een kwestie van "millimeterwerk" (figuurlijk dan toch). Dat zien we mooi geïllustreerd op de verwachtingskaart voor dinsdag van het Amerikaanse weermodel, die hierboven te zien is. Boven Scandinavië ligt een stevig hogedrukgebied (1030 hPa). Ten oosten en ten zuiden van deze kern zit erg koude lucht, maar die blijft steken boven het noorden van Nederland. Boven ons land ligt een depressiekern die zachtere lucht aanvoert. Dat laat zich meteen gelden in de temperaturen op 2 meter hoogte. Terwijl het volgens dit model dinsdag in Nederland ook overdag blijft vriezen, loopt het kwik bij ons op tot +4 graden. De hoofdberekening van het Europese model laat dinsdag de koude lucht verder naar het zuiden zakken en houdt ook Vlaanderen overdag in de vorst.

De maximumtemperatuur dinsdag volgens het Amerikaanse model: lichte vorst in Nederland, ruim positieve temperaturen bij ons.


Die grote onzekerheid is ook mooi te zien in de zogenaamde "pluimverwachting" van het Europese weermodel. Daarin is het resultaat te zien van 50 bijkomende berekeningen, die telkens vertrekken vanuit een lichtjes aangepaste beginsituatie. We zien dat een deel van de berekeningen meegaat met de hoofdberekening (de rode lijn), maar dat ook heel wat berekeningen veel zachter uitpakken en van geen vorst willen weten.

De pluim voor het zuiden van Nederland (bron: weerplaza.nl). Die voor Vlaanderen is nog een fractie minder koud.


Als we alles op een rijtje zetten, kunnen we besluiten dat er voor het eerst deze winter een reële kans is dat de winter zal toeslaan, maar dat de onzekerheid voor Vlaanderen nog erg groot is. Het noorden van Nederland lijkt betere winterse papieren te hebben.


Een gedetailleerde bespreking van het weer van dag tot dag is terug te vinden in het weerbericht op deze site.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten