Evolutie naar wat kouder weer

Boven de Atlantische Oceaan zakt een trog uit, die zich de volgende dagen afsnoert tot een koude put boven de omgeving van Spanje. Een Russisch hogedrukgebied breidt zich uit naar Scandinavië. Dat heeft tot gevolg dat er bij ons een continentale stroming staat, die vanaf het weekend geleidelijk koudere lucht aanvoert. Vanaf zondag kan het 's nachts licht vriezen, de maxima dalen naar een graad of 5. 

Op de verwachtingskaart voor morgenmiddag (hieronder) zien we hoe de trog uitzakt boven de Atlantische Oceaan en al reikt tot boven Portugal en zelfs het noorden van Marokko. Daardoor ziet het Russische hogedrukgebied kans om zich uit te breiden naar het westen, richting Scandinavië. Bij ons staat er morgen een zuidoostelijke wind, maar die voert zachte lucht aan van boven Frankrijk.

De verwachte weerkaart voor morgenmiddag, met een trog die uitzakt tot boven Marokko.

Overmorgen (vrijdag) is de aangevoerde lucht nog zachter. Op 850 hPa (ongeveer 1500 meter hoogte) bedraagt de temperatuur dan 10°C. Het spreekt voor zich dat we dan geen winterweer moeten verwachten. De maxima kunnen vrijdag oplopen tot 14°C, uiterst zacht voor eind november.
Zaterdag krimpt de wind van het zuidoosten naar het oosten. Op grote hoogte is de lucht nog altijd even zacht, maar aan de grond sijpelt stilaan iets koudere lucht binnen. De maxima komen nog uit rond een graad of 10. Het is zaterdag ook zonnig en er staat weinig wind: een perfecte najaarsdag.
In de nacht van zaterdag op zondag blijft het helder en staat er nog altijd weinig wind. Het kwik daalt op veel plaatsen tot rond het vriespunt, in landelijk gebieden waarschijnlijk zelfs iets er onder. Het gaat om loutere stralingskou dicht bij de grond. Op grote hoogte blijft de lucht nog altijd erg zacht: rond +8°C op 1500 meter hoogte. We hebben met andere woorden te maken met een inversie.

Zondag kan het ochtendgrijs hardnekkig zijn, maar uiteindelijk krijgen we toch een overwegend zonnige dag. De zon is niet sterk genoeg meer om de nachtelijke afkoeling ongedaan te maken. Veel warmer dan een graad of 5 wordt het niet. In de nacht van zondag op maandag vriest het waarschijnlijk op de meeste plaatsen licht, maar de berekeningen van de weermodellen beginnen dan flink uiteen te lopen: een ruime helft gaat voor lichte vorst, een kleine helft houdt het kwik positief.

Zadelgebied

Dat de verwachtingen vanaf maandag onzeker worden, is logisch. We komen waarschijnlijk in een zadelgebied terecht: een soort niemandsland tussen twee hogedrukgebieden en twee lagedrukgebieden in. Er staat in een zadelgebied weinig stroming. Echt winters kan het niet worden, want daarvoor blijven de bovenluchten te warm. De temperatuur op 850 hPa blijft boven het vriespunt, waardoor voorlopig ook sneeuwval nog onmogelijk is. Als de wigas, die de twee hogedrukgebieden met elkaar verbindt, ten noorden van ons ligt, dan blijft het vrij koud. In dat geval vriest het 's nachts licht en liggen de maxima rond +3°C. Ligt de wigas ten zuiden van ons, dan sijpelt er vochtige zeelucht binnen en vriest het 's nachts niet. De maxima kunnen dan oplopen tot +7°C of meer.

Het ensemblegemiddelde voor dinsdag, met de temperatuur op 850 hPa.  We bevinden ons in een zadelgebied, maar de bovenluchten blijven warm. Boven Rusland ligt een groot gebied met koude bovenluchten, maar dat maakt voorlopig geen aanstalten om onze richting uit te komen.

Kansverwachting volgende week

Als we op basis van het EPS van ECMWF het weerbericht in een kansverwachting gieten, dan kunnen we zeggen dat we vanaf maandag 75 procent kans maken op lichte vorst tijdens de nacht. Het gemiddelde van de berekeningen voor de maximumtemperatuur ligt vanaf zondag rond +5°C; de kans op een ijsdag (waarbij het ook overdag blijft vriezen) ligt volgende week zo rond de 5 procent.
Met andere woorden: normaal tot hooguit iets te koud weer voor begin december. Om écht winterweer van betekenis te krijgen, moet er nog heel wat veranderen op de weerkaarten.

De pluimverwachting van ECMWF: onzekerheid vanaf maandag, maar de kans op lichte nachtvorst vanaf zondag lijkt vrij groot. (Bron: weerplaza.nl)