Vorstige nachten vanaf donderdag, maar positieve maxima

De koudere periode die er vanaf woensdag aan komt, toont een aantal overeenkomsten met de periode van januari. Het vriest in de nachten licht tot matig en na twee koudere dagen met maxima rond het vriespunt, loopt daarna het kwik overdag op tot waarden ruim boven nul.
Toch zijn er ook twee verschilpunten: er staat meer wind én de zon heeft in februari al meer kracht. Dat zijn twee factoren die de vorming van een ijsvloer zullen bemoeilijken. Of we in de loop van de koudere periode zullen kunnen schaatsen, daar kan ik mij dus absoluut nog niet over uitspreken.

Op de weerkaart voor morgenmiddag (de kaart hierboven) zien we twee indrukwekkende weersystemen: een lagedrukgebied met een bijzonder lage kerndruk van 929 hPa op de noordelijke Atlantische Oceaan en een erg omvangrijk hogedrukgebied (1043 hPa) boven Scandinavië en het noordwesten van Rusland. Een tweede lagedrukgebied zien we boven de Middellandse Zee en het hogedrukgebied van de Azoren heeft een uitloper tot boven het zuiden van het Iberisch Schiereiland. Onze regio ligt morgen in een niemandsland tussen al deze druksystemen, een zogenaamd zadelgebied. In dit zadelgebied lopen een aantal storingen zich vast, om vervolgens op te lossen. Armand Pien sprak in zo'n geval graag over een "frontenkerkhof".

Dinsdag komt er nog weinig verandering in deze situatie, maar vanaf woensdag begint het Scandinavisch-Russische hogedrukgebied de regie in handen te nemen in onze regio. De wind draait naar het oosten en voert koudere continentale lucht aan. Dat merken we vooral woensdagnamiddag en -avond, als de kouder lucht begint binnen te stromen. Verwacht geen al te brutale inval van winterkou, eerder een gestage daling tot enkele graden onder het vriespunt, met donderdagochtend allicht minima in onze regio tot rond -4°C. De spreiding in het ecmwf-ensemble voor de minima donderdagochtend is trouwens nog altijd groot, met uitersten tot -7° en +2°C.

Donderdag overdag staat er nog altijd een oostelijke wind van 3 Bft, gegangmaakt door het hogedrukgebied (1045 hPa) boven Scandinavië en een depressie met kern boven Corsica. Dat het hogedrukgebied een uitloper ontwikkelt naar Oekraïne en de Zwarte Zee, is niet zo goed nieuws voor ons. Dat betekent immers dat de aanvoer van de koudste lucht uit Siberië is afgesneden. Dat merken we aan de temperatuur op grotere hoogte. Op donderdag is het boven de regio Gent op 850 hPa (ongeveer 1500 meter) niet veel kouder dan -3°C. Extreem koud weer hoeven we dus zeker niet te verwachten. De maxima liggen donderdag allicht rond +2°C.

Het ECMWF-ensemblegemiddelde voor de 850 hPa-temperatuur en gronddruk op 14 februari: het hogedrukgebied is 

Vrijdagochtend liggen de minima allicht rond -5°C, de maxima rond +2°C (met uiteraard nog de nodige onzekerheid). Ook de dagen daarna blijft het hogedrukgebied dominant, met een oostelijke stroming bij ons tot gevolg. De anticycloon lijkt wel de neiging te hebben om wat meer naar het zuiden te zakken, waardoor vooral de bovenluchten verder zouden opwarmen. De nachten blijven in dat geval vanaf zaterdag vrij koud, met minima meestal rond -5°C, maar onder invloed van de zon lijken de maxima geleidelijk op te lopen tot rond +4°C en later mogelijk nog iets hoger. Al blijft het natuurlijk nog vroeg om daar al uitspraken over doen.

Verwacht van woensdag tot en met volgend weekend geen sneeuw of andere winterse neerslag van betekenis. De aangevoerde continentale lucht is erg droog en we zien in het ensemble vrijwel geen enkel neerslagsignaal voor Vlaanderen.

Bovenstaande beschrijving geldt uiteraard voor westelijk Vlaanderen. Het noordoosten van Nederland heeft vanaf woensdag koudere vooruitzichten.

IJsvorming

Blijft natuurlijk de vraag: komen we binnenkort opnieuw op de schaats in onze regio? Zoals in de inleiding gezegd, wil ik mij daar nu nog niet expliciet over uitspreken. Onder meer door de wind komt de ijsvorming deze keer moeilijk tot stand. Pas vanaf vrijdag begint zich hier en daar ijs te vormen op de iets grotere wateroppervlakten, maar overal waar de wind vrij spel heeft, zal er ook vrijdag nog niet veel ijs te bespeuren zijn. Komend weekend al schaatsen in Oost- en West-Vlaanderen, lijkt dus nog totaal niet aan de orde. Of de ijsvorming zich daarna doorzet, is nog maar de vraag. Het is op die termijn erg gevaarlijk om daar al uitspraken over te doen.
In tegenstelling tot in januari, wordt het stilaan ook moeilijker om op erg ondiep water te schaatsen, zoals ondergelopen weilanden. De sterkere zon warmt immers overdag door straling de bodem op, waardoor het ijs op ondiep water (en bij de oevers van dieper water) sneller afsmelt.
We blijven het de komende dagen in elk geval in de gaten houden!

De "ijspluim" van Winterplaza voor het zuidwesten van Nederland: het ijs begint zich pas vanaf vrijdag te vormen en ook daarna is de vorming voorlopig weinig overtuigend.