Kans op nachtvorst neemt toe

Het zijn geen fijne tijden voor natuurijsschaatsers. De Vereniging de Friesche Elf Steden liet weten dat er de komende maanden geen Elfstedentocht komt, ook niet als het streng vriest. Oorzaak is natuurlijk de corona-pandemie. Een aantal Nederlandse regio's liet ook al verstaan dat er geen toertochten zijn toegestaan de komende winter en de Alternatieve Elfstedentocht in Oostenrijk is van de kalender gehaald, om dezelfde reden. In Zweden zijn alle bijeenkomsten van meer dan 8 personen verboden, wat er in de praktijk op neer komt dat ook daar voorlopig geen tochten of wedstrijden kunnen worden georganiseerd.

Een beeld dat we de komende ochtenden wel meer zullen zien: mistbanken boven de akkers en weilanden (hier in Drongen).

Al dat weinig opbeurende nieuws houdt ons toch niet tegen om ook de komende wintermaanden de weerkaarten te bekijken en toch te hopen op wat schaatsmogelijkheden. Koud winterweer zit er nog niet meteen in, een periode met wat koudere nachten is vanaf het einde van de week wel mogelijk.

Vandaag zwaait, zoals zo vaak de voorbije tijd, bij ons een zuidelijke stroming de plak. Ze wordt in stand gehouden door een hogedrukgebied boven Centraal-Europa en een depressiekern ten noorden van Schotland. Het hogedrukgebied is voorlopig krachtig genoeg om actieve neerslagzones uit onze buurt weg te houden. Vandaag levert dat vrij zonnig weer op, bij maxima in het Gentse rond 10°C.

Vannacht hangt er vrij veel hoge sluierbewolking. Het koelt af tot 5 à 6°C. Morgen woensdag blijft de wind uit het zuiden waaien. Er hangt vrij veel bewolking, maar het blijft droog. De maxima liggen rond 9°C, iets boven de norm voor de tweede helft van november.

Donderdag verzwakt het Europese hogedrukgebied, waardoor een zwak, golvend koufront kan doordringen tot onze omgeving. Er hangt de hele dag veel bewolking en nu en dan valt er wat regen. Grote neerslaghoeveelheden worden er in de regio Gent niet verwacht: waarschijnlijk minder dan 1 mm. De wind waait zwak uit veranderlijke richting. De minima liggen 's ochtends rond 7°C, overdag komt daar nog een graad of 3 bij, met maxima dus rond 10°C.

Vrijdag ligt er een hogedrukkern boven de zuidelijke Noordzee (bron kaart: UK MetOffice)

Vrijdag ligt er een zwakke hogedrukkern (1026 hPa) boven de zuidelijke Noordzee. De wind draait daardoor naar de oostelijke sector. De luchtmassa is vochtig. 's Ochtends kan er dichte mist hangen, bij een minimumtemperatuur rond 7°C. Als de mist is opgetrokken, krijgen we nu en dan de zon te zien. Het kwik loopt overdag nauwelijks op, met maxima rond 8°C.

Het valt op dat de weermodellen voor zaterdag al flink uit elkaar lopen. In de run van deze ochtend laat het Europese ECMWF-model het hogedrukgebied opschuiven naar Scandinavië. De minima liggen volgens dit model zaterdag rond 4°C, de maxima rond 8°C. In de run van gisteravond liet het Europese model het vervolgens flink afkoelen begin volgende week, met 's nacht lichte vorst en overdag maxima iets boven het vriespunt. De run zat daarmee onderaan in het ensemble. De operationele run van deze ochtend voorziet een veel zachter scenario, waarbij er begin volgende week totaal geen sprake is van nachtvorst en de maxima richting 10°C. Deze berekening ligt dan weer helemaal bovenin in het ensemble.

Het ensemble voor Gent van gisteravond en daaronder dat van deze ochtend. Gisteren lag de hoofdberekening onderaan in het ensemble, deze ochten bovenaan. (bron: ecmwf)

Samengevat kunnen we stellen dat er zondag, maandag en dinsdag 25 tot 50 procent kans is op vorstdagen (een minimum onder het vriespunt), terwijl we meest kans maken op maxima rond 5°C. De kans op een ijsdag (maximum onder het vriespunt) is verwaarloosbaar klein. 

IJs in Zweden

Wat is de situatie in het hoge noorden? In Tavelsjö (Umeå, noord-Zweden) is het meer stilaan aan het dichtvriezen, wat later op het jaar dan gewoonlijk. Echt overtuigend is het nog niet. Morgen valt er natte sneeuw of regen bij licht positieve temperaturen. Vanaf donderdag duikt het kwik er opnieuw onder het vriespunt, met vrijdag voorlopig als koudste dag: minima rond -8°C en maxima rond -4°C. De dagen daarna blijft het er meest licht vriezen. De ijsvloer zal er dus aangroeien, maar van het uitzetten van de 16 kilometer lange ijsbaan is er voorlopig nog geen sprake.

In het zuiden van Zweden is het vandaag en morgen nog altijd uitzonderlijk zacht, met in Linköping bijvoorbeeld maxima rond 10°C en minima rond +7°C, vergelijkbaar dus met het weer bij ons. Vrijdag neemt het kwik er een duik en komt het voor langere tijd rond het vriespunt te liggen. Voorlopig onvoldoende om er voor schaatsijs te zorgen, maar het water in de meren kan er wel wat afkoelen.