Stormachtige ontwikkelingen

Morgen begint voor meteorologen de winter. Ik haal nu een huizenhoog cliché uit de kast: "Maar daar valt in de praktijk erg weinig van te merken. Het lijkt integendeel wel of de herfst begint." Zo. Dat is er alvast uit. We ruilen inderdaad het rustige hogedrukweer van de voorbije maanden in voor wisselvallige en soms onstuimige depressie-activiteit. De temperaturen zijn daarbij normaal voor de tijd van het jaar.

Op veel plaatsen gaat november 2011 als een recorddroge novembermaand de archieven in. Daarvoor is een hogedrukgebied verantwoordelijk dat vrijwel de hele maand boven Oost-Europa lag. In de late herfst en winter betekent "droog" ook vaak "koud". Dat was nu niet het geval. Omdat wij meestal aan de westelijke flank van deze anticycloon lagen, stroomde er dikwijls zachte lucht naar onze omgeving. Tijdens een aantal heldere en windstille nachten kon het wel wat afkoelen door uitstraling. Dat leverde zes novembernachten met lichte vorst op.

Verwachting
De volgende dagen krijgen we heel ander weer. De hoge luchtdruk boven Oost-Europa verdwijnt en het Azorenhoog neemt zijn vertrouwde positie in. Boven de noordelijke Atlantische Oceaan zien we talrijke depressiekernen komen en gaan. Met andere woorden: we hebben te maken met een klassieke westcirculatie.
Morgen donderdag ligt een golvend koufront boven onze omgeving. Voor het eerst sinds lang gaan de hemelsluizen dan nog eens goed open. De maxima liggen rond 12°C. Vooral morgenvoormiddag staat er ook een stevige wind: 4 à 5 Bft in het binnenland. Op volle zee is tijdelijk een stormachtige 8 Bft mogelijk.
Vrijdag zorgt een mobiele hogedrukwig voor een tijdelijke weersverbetering. Er zijn opklaringen en het blijft vrijwel de hele dag droog. In de maritiem polaire lucht achter het koufront liggen de maxima iets lager, rond 8 à 9°C.
Zaterdag zitten we in de warme sector van een depressie met kern in de omgeving van IJsland. We krijgen het typische weer dat daar bij hoort: eerst passeert het warmfront met veel lage bewolking en aanhoudende regen. In de warme sector zelf is het grijs en vochtig, met oplopende temperaturen. De maxima liggen rond 11°C. In de namiddag volgt het koufront met buiige neerslag, gevolgd door opklaringen.
Zondag wordt het uitkijken naar een randdepressie die zich op de Atlantische Oceaan ontwikkelt ter hoogte van de 50ste breedtegraad en die met de straalstroom snel onze kant uitkomt. Onder gunstige omstandigheden (of ongunstige, het is maar hoe je het bekijkt) kan deze randdepressie uitgroeien tot een zware storm, maar dat zal pas de volgende dagen duidelijk worden. Het lijkt wel al vrij zeker dat er aan de kust op zijn minst een harde en op zee op zijn minst een stormachtige wind komt te staan.

Verdere vooruizichten

Het EPS-gemiddelde voor vrijdag 9 december: een wat naar het noorden aangepunt Azorenhoog zorgt voor een noordwestelijke stroming.

Na het weekend lijkt het Azorenhoog een iets noordelijkere positie in te nemen. Boven Scandinavië blijft de luchtdruk laag. Dat resulteert in onze omgeving in een westelijke tot noordwestelijke stroming. Het bijhorende weerbeeld: wisselvallig, vaak winderig en normale temperaturen voor de tijd van het jaar met maxima rond 7°C en minima rond 3°C. In de zogenaamde "achterkamer" van de depressies kan tijdelijk iets koudere lucht naar onze omgeving stromen, waarbij in de hoge Ardennen tijdelijk wat winterse neerslag valt. In Vlaanderen moeten we daar voorlopig niet op rekenen.
In de vijftiendaagse EPS-verwachting valt vooral op dat gedurende de hele perioder er minder dan 10 procent kans is dat er continentale lucht wordt aangevoerd. De kans op nachtvorst in het westen van Vlaanderen is de eerste week vrijwel nihil en stijgt gedurende de tweede week tot 20 procent.